Terjimehaly
Domer wagtynda kaýum döwründe maglumatlar öz halkyndan ykrar edilmedi we günleriň ahyryna dönük we Austratyň Stigmany geýdi. Ölümden soň etnorogramyň öz işi tatar medeniýetiniň, diliň we ýazmagyň möhüm goşant hökmünde ykrar edildi.Çagalyk we ýaşlar
Kaýum, 1825-nji ýylyň oktýabr aýynda ýerleşýän ýokarky şireler obasynyň obasynda 1825-nji fewralda 2 (14) ara çykdy. Maşgaladaky beýleki erkekler ýaly, Keýum gowy bilim aldy. Ogly ilkinji mugallymy kakasydy, soň bolsa Kazan meda atly eserlerini dowam etdirdi. Şol ýerde rus görnüşli ýagtylandyryjy fronkerier, aýratyn gyzyklanmalary gözläp, pars, arap, arap, aryhaty we türki öwrendi. Soňra ýaşda özünden tölän kenanda ýenji erkin diňleýji boldy.
Şahsy durmuş
Umumy söweşiň şahsy durmuşy barada maglumat. Käbir çeşmeler erbet häsiýetiň berilmegi sebäpli tatar etnogoraizniniň maşgalasy ýok we ýalpyldawukdygyny gördi. Beýlekiler pilotyň aýallarynyň çätre gelendigini ýazýarlar, şondan soň, ýegenlerini terbiýelemegine wagt sarp etmez.Ylym we döredijilik
Akylagyň dowamynda birinji ýeri kiçi kazanda ruhy mekdebidir. Soň pedagogiýa tejribesi çukurlaryň ruhy seminaryndaky mugallym bolup iş etmäge mümkinçilik berdi. Emma şu hereket, rus medeniýetine bolan hataryna bolan teatrlardan tassyklamakdan tassyklamady. Şonuň üçin, ol Uryz Kaýamy "Russiýa Keýp" diýyşy diýlip atlandyryldy.
Bu döwürde filosofçy bilimini gowulandyrmagy dowam etdirdi. Ol gündogar golýazmalary we Europeanewropa alymlarynyň eserlerini makullaýar, we şol döwürde terjimehaly öz eserlerinde iş ornaşdyr başlandy.
1871-nji ýylda oturan satdykçylar seminara mekdep mekdebini açardylar. Bilim ulgamynda özgertmeler sebäpli şeýle mümkinçilik peýda bolýar. Aslynda hemme zatda Kaýumy ýaly görünmedi, köp pikirleriniň köpüsi ruhluk sebäpli däldi. Mugallym bilen bir okuw jaýy saklamalydy, ýöne şeýle skeýneror bilen düşünişmezlikleri sebäpli 5 ýylda ýapyldy.
Ondan soň filosof özüni ylmy işde bagyşlamak kararyna geldi. Pedagogika -e baha berilýän goşant goşýan birnäçe eser ýazdy. Alym ene-atalar we mugallymlar üçin görkezmeler görkezilen ýerinde "bilimde kitap kitap" döretdi.
Köp welin, tatar dilini we şöhlelerini ruslar bilen ösmegine, nübeme bölekleri hasaplanýansoň, azyk azyslara halkyň gülläp ösmegine päsgelçilik döredýändigi sebäpli welosipeddi. Gammatmatmiýada, telefonlary, taryhynda, fizika, anatomiýa, anatomiýa, arassaçylygy, hezisleýin bişirmek. Ertaniň adatctmentady-da, sözlükleri täzeçirçilik tatarlaryny täze şertler bilen baýlaşdyrmaga synanyşdylar. Bu sebitdäki möhüm döredijilik "söhbetdeşlikleriň miwesi kyssy" kitaby "atlydyr.
Mundan başga-da, has akkrgy etnografiýa bilen meşgullandy we zehinli halk tanaşdydy. Tatar halkynyň Medeniýetiniň esasyny düzýän edeblilikleriň, goşgular, söz ýazgylaryň, söz ýazgylarynyň, dykgat, dykgat, güman edilýänler, däp-dessurlar ýygyndysyny ýygnady. "Abgualisina" hekaýasy meşhur bolup, Keýr 1872-nji ýylda tamamlanan eser ýeri 1872-nji ýylda tamamlandy. Bularyny, alymyň alymyň agzasy etnografiýa jemgyýeti tarapyndan ykrar edildi.
Diňe seneniýalar däl, eýsem-de jikme-jik maglumat diňe bir gezekem ok edilip bilmedi, ýöne ensikropediýa-ýakynda hem bardy.
Işiň başga bir ugry edebi döredijilikdi. Ulular we çagalar üçin peýdaly bolan bir hekaýa we öwrediji hekaýalar ýazypdyr. Akyldar, tatar halkyna ýakyn öz işini döretmäge synanyşdy.
Ölüm
Filosof 20-nji awgustda aradan çykan öldi, ölümiň sebäbi saglyk gowşak gynandyrýar. Kaýumanyň gün ýaşanda, bombalara maşklary birleşdirýändigini, şertnamaly söweşsaklapdyr. Alymyň mazarynda Novotatar Sloboda gonamçylygynda ýerleşýär.Ölümiň ahyrky netijesinde akylly onuň bir otagynda iki otagly eser aldy. Döwrebaplar baradaky ýatlamalaryň arasynda NASQuI-iň uly kitaphanasy, ähli diwarlar tekjeler bilen kitaplar bezeledilýär. 2002-nji ýylda goýlan gurluşda, ekzotisrosyň golýazyşlary, ýazyjynyň golýazmalary we öz görnüşindäki wekilleriň arasynda açyldy.
Bibliografiýa
- 1860 - "Mysallarda döredilen" gysga tatar grammatmasy "atly gysga tatar grammatmasy"
- 1860 - "dynç alyşda"
- 1873 - "Arifmetika"
- 1880 - So sünni magometrikizminiň durmuşyna täsir etmek bilen döredilen Kazan tatarlarynyň alamatlary "imanlylary we alamatlary".
- 1881 - "Abuwetina"
- 1884 - "Söhbetdeşlikleriň miweleri"
- 1892 - "düzgünleriň kitaby ýa-da täze ylym görkezilen düzgünleriň atlarynyň sanawyny"
- 1891 - "Bilim kitaby"
- 1892 - "Ektorçylyk ylym ..." ...
- 1892 - "sözlügi"
- 1894 - "çeadowlar we güller"
- 1895 - "Geometriýa"
- 1895 - "nusga. Morfologiýa we dilimiziň sintaksisiýasy "
- 1895 - "Tatda, Tatar, Konfortiýa we Pars söz düzümmeleriniň düşündirişi"
- 1896 - "tatar naschaa"
- 1899 - "Uly geografiýa"