біяграфія
Міхаіл Чэхаў - рускі акцёр, пастаноўшчык і тэатральны педагог. Творчы дзеяч, працаваў па сістэме Станіслаўскага і праектаваў аўтарскі метад. У памяць пра сябе артыст і рэжысёр пакінуў шматлікія вобразы ў спектаклях і кінакарцінах, кнігі і артыкулы пра спецыфіку акцёрскай працы. Чэхаў - паплечнік заснавальнікаў МХАТа, якому ўдалося дабіцца папулярнасці ў Еўропе і ЗША. Ён ставіў спектаклі на замежных сцэнічных пляцоўках, чытаў лекцыі і вёў семінары для будучых артыстаў.Дзяцінства і юнацтва
Міхаіл Аляксандравіч Чэхаў - пляменнік знакамітага драматурга Антона Чэхава. Бацька хлопчыка, як і яго сваяк, спрабаваў сябе ў літаратуры. У 1888 годзе Аляксандр Чэхаў стаў удаўцом і ўжо ў наступным годзе ажаніўся на гувернанткі, якая працавала з яго дзецьмі. Яна і падарыла яму сына Міхаіла.
Хлопчык нарадзіўся 17 (29) жніўня 1891-га ў Пецярбургу і з дзяцінства дэманстраваў творчыя схільнасці. Бацькі бачылі гэта, і бацька верыў, што яго спадчыннік вырасце таленавітым выканаўцам. Асаблівую цягу Міша сілкаваў да драматычнага мастацтва. У 1907-м ён стаў вучнем тэатральнай школы пры Літаратурна-мастацкім грамадстве. Сцэнічны дэбют адбыўся ў рамках аматарскіх пастановак.
Педагогі адзначалі, што Міша вельмі паспяховы ў камічных вобразах і здольны ўвасабляць характэрных персанажаў. Завяршыўшы навучанне, юнак стаў удзельнікам трупы Суворинского тэатра, у якім працаваў паўгода. Звядучы ў 1912-м знаёмства з Кастусём Станіслаўскім, Міхаіл атрымаў запрашэнне да супрацоўніцтва з МХТ.
Тэатр і фільмы
Першым героем у Маскоўскім мастацкім тэатры для Чэхава стаў Васька з «нахлебнікі» Івана Тургенева. Пачатковец артыст быў шчаслівы якія з'явіліся перспектывам. Тады ж стала вядома пра адкрыццё студыі пры МХТ. З гэтага моманту Міхаіл быў задзейнічаны на асноўнай сцэне ў масоўцы, а затым і ў галоўных ролях, і ў студыі пад правадырствам Яўгена Вахтангава і Леапольда Сулержицкого.1913 артыст упершыню апынуўся перад аб'ектывам кінакамеры, выступіўшы ў вобразе Міхаіла Раманава ў кінастужцы «трохсотгоддзя валадараньня дома Раманавых». Следам за гэтым фільмам зняўся ў 5 нямых карцінах. Паралельна ён выходзіў на сцэну студыі пры Мастацкім тэатры ў вобразе Фрибэ з п'есы «Свята свету», гуляў Епиходова ў пастаноўцы «Вішнёвы сад» на асноўнай сцэне тэатра. У наступныя 2 гады акцёр часта быў задзейнічаны ў спектаклях, якія арганізуюцца Станіслаўскім.
1915-ы прынёс акцёру ролі ў фільмах «Хірургія» і «Цвыркун». Ён таксама ўвасобіў на сцэне Фрэзера з п'есы «Патоп», якая ішла ў студыі. Станіслаўскі прапанаваў Чэхаву згуляць Трэплева ў знакамітай «Чайцы» у 1916-м, але выканаўцы падводзіла здароўе, дадаткам чаму служыла дэпрэсія. Складанае псіхалагічны стан творчага чалавека было няпроста растлумачыць. Да таго ж у гэты перыяд памёр стрыечны брат, чыю смерць Міхаіл перажываў і вырашыў адмовіцца ад ролі.
Чэхаў прапрацоўваў сістэму акцёрскага існавання, якую прапаведаваў ва ўласнай студыі, заснаванай у 1918 годзе ў яго кватэры. Сам Станіслаўскі заахвочваў гэтыя заняткі. Акцёр выдаў некалькі артыкулаў, у якіх вёў разбор знакамітага метаду. У стваральніка МХАТа ён рэпетыраваў Мальволио ў пастаноўцы «Дванаццатая ноч» і сыграў галоўнага героя ў «Эрыку XIV». Паралельна Міхаіл выкладаў акцёрскае майстэрства.
Чэхаў быў задзейнічаны ў пастаноўцы Станіслаўскага «Рэвізор». Яго Хлестаков меў захопленыя водгукі крытыкаў. Акцёра апявалі творчыя дзеячы Расіі і Еўропы, пасля таго як ён наведаў з гастролямі Літву, Эстонію, Славенію і Чэхію.
У 1922 годзе ён стаў за руля першай студыі МХАТ, якой на наступны год спаўнялася 10 гадоў. Артыст рэпетыраваў Гамлета. Прэм'ера атрымала неадназначную ацэнку, але да таго моманту заслугі Чэхава былі відавочныя. Ён стаў заслужаным артыстам акадэмічных тэатраў. У гэты ж перыяд першую студыю перайменавалі ў другую.
У 1926 годзе ў студыі намеціўся раскол. Чэхаў адмаўляўся прапускаць на сцэну «Ваўкі і Авечкі» Аляксандра Астроўскага ў пастаноўцы Аляксея Дзікага. У справу ўмяшаўся Анатоль Луначарскі. Трупа не хацела працаваць з Дзікім, і кантракт з ім не меркаваў падаўжэння. Складанае становішча стала перашкодай для гастроляў студыі ў ЗША, якія арганізаваў Станіслаўскі. У выніку разглядаў Міхаіл Чэхаў стаў аднаасобным кіраўніком студыі па прапанове Наркамасветы.
Стаўшы кіраўніком, ён не адмовіўся ад артыстычнай дзейнасці і працягваў здымацца. У 1927-м адбылася прэм'ера кінакарціны «Чалавек з рэстарана», якая лічыцца найбольш сур'ёзнай у кінематаграфічнай біяграфіі мужчыны.
Даследуючы метад Станіслаўскага, у 1928 г. Чэхаў выпусціў кнігу «Шлях акцёра». У той жа перыяд, не вытрымае напалу запалу, царивших ў тэатры, ён прыняў рашэнне сысці з яго, але сход адмовіла. Акцёр узяў невялікі перапынак, каб паправіць здароўе, а сам даў згоду на здымкі ў стужцы «Тройка» нямецкага рэжысёра Макса Рэйнхарда.
Ён таксама сыграў у пастаноўцы «Артысты». Затым рушылі ўслед працы ў фільмах «Дурань з-за кахання", "Прывід шчасця», «Спявак сваёй смутку». У якасці рэжысёра ён паставіў «Дванаццатую ноч» і «Габиму», здабыўшы прызнанне за мяжой як тэатральны арганізатар.
Артыст працаваў за мяжой, планаваў адкрыццё акцёрскай школы ў Францыі і стварыў у Парыжы Таварыства сяброў Тэатра Чэхава, арандаваўшы памяшканне для спектакляў. Знайшліся мецэнаты, якія падтрымліваюць яго праект матэрыяльна, але першыя пастаноўкі здаваліся творчаму дзеячу нездавальняючымі. Ён стаў дамаўляцца аб супрацоўніцтве з рыжскім Тэатрам рускай драмы, дзе паставіў праз нейкі час некалькі п'ес.
Міхаіл Чэхаў шмат працаваў у блізкім замежжы - Латвіі, Эстоніі, Літве і ладзіў семінары, тлумачачы акцёрам метад Станіслаўскага. Ён таксама распавядаў пра ўласны бачанні творчага існавання на сцэне. У 1935-м Тэатр Чэхава пад яго кіраўніцтвам даў гастролі ў ЗША.
Тэатральны дзеяч атрымаў запрашэнне да супрацоўніцтва ад ангельскай студыі Дартингтон-хол і працаваў там з 1936 па 1938 гады. Нестабільнае становішча ў Еўропе ў прадчуванні вайны прымусіла акцёра ў кампаніі аднадумцаў з яго студыі пераехаць у ЗША. Там, непадалёк ад Нью-Ёрка, ён ізноў заняўся рэжысурай, ставячы п'есы Уільяма Шэкспіра.
У ваенны час Чэхаў прыпыніў тэатральную дзейнасць і звярнуўся да кінематографа, зняўшыся ў стужках «Песьня пра Расію» і «У наш час». У 1945-м адбылася прэм'ера карціны «Зачараваны», за якую артыст атрымаў намінацыю на «Оскар». За ёй рушылі ўслед стужкі «Прывід ружы», «Клянуся!» і іншыя.
У гэты перыяд Чэхаў вялікую ўвагу надаваў педагогіцы. Ён выдаў кнігу «Аб тэхніцы акцёра», у якой апісаў уласнае бачанне існавання на сцэне. Ёю цікавіліся акцёры, сярод іх і Мэрылін Манро. Рэжысёр быў аўтарам пастановак ў лабараторных тэатры ў Галівудзе.
Праблемы са здароўем прымусілі пастаноўшчыка адмовіцца ад рэжысуры і сканцэнтравацца на педагогіцы. Кажучы пра ўласную школе, пабудаванай на методыцы Станіслаўскага, Чэхаў набыў папулярнасць у замежных акцёраў. Цікавы факт: студыі пастаноўшчыка сур'ёзна паўплывалі на акцёрскія сістэмы Еўропы.
Ён акцэнтаваў увагу на фармаванні рэпертуару, психотехнике акцёра і яго існаванні. Творчасць Чэхава атрымлівала высокую ацэнку ў Галівудзе, а ганарары былі вельмі вялікімі. Прычына гэтага крылася і ў тым, што ён быў у ліку паслядоўнікаў Станіслаўскага, якім удалося папрацаваць з мэтрам.
Асабістае жыццё
Міхаіл Чэхаў ўпершыню ажаніўся ў 1914 годзе. Яго абранніцай стала Вольга Чэхава, вядомая ў тэатральных колах пад першай прозвішчам Книппер. Да яе пасля шлюбу яна дадала другую. Дзяўчына прыходзілася пляменніцай жонцы Антона Чэхава.
Акрамя дачкі Вольгі, дзяцей ў мужа і жонкі не было. Як і бацькі, дзяўчына аддала перавагу творчую дзейнасць, стаўшы актрысай. Асабістае жыццё з Вольгай ня склалася, і Міхаіл пакінуў жонку ў 1917 годзе.
Другі раз мужчына ўзяў шлюб з Ксеніяй Циллер, немкай па паходжанні.
смерць
Тэатральны дзеяч памёр у 1955-м. Прычынай смерці стаў інфаркт міякарду. У гэты час Міхаіл Чэхаў жыў у ЗША, таму адпяванне і пахаванне урны з прахам прайшло ў Лос-Анджэлесе. Яго магіла размешчана на могілках Форэст-Лон Мемориел.Творчыя заслугі і дасягненні Міхаіла Чэхава былі ў забытым на радзіме. Да яго імя звярнуліся ў 1980-я гады. Сістэма Чэхава стала вядомай, і тэатразнаўцы абмяркоўвалі яе нароўні з метадам Станіслаўскага. Фота Чэхава, як і фільмы з яго ўдзелам, можна знайсці на прасторах Інтэрнэту.
фільмаграфія
- 1913 - «трохсотгоддзя валадараньня дома Раманавых»
- 1914 - «Калі гучаць струны сэрца»
- 1915 - «Цвыркун на печы»
- 1915 - «Шафа з сюрпрызам»
- 1916 - «Любові сюрпрызы марныя»
- 1927 - «Чалавек з рэстарана»
- 1929 г. - «Прывіды шчасця»
- 1929 г. - «Шут сваёй любові»
- 1930 - «Тройка»
- 1944 г. - "Песня пра Расеі»
- 1944 г. - «У наш час»
- 1945 - «зачаравана»
- 1946 - «Ірландская ружа Эбі»
- 1948 - «Тэхас, Бруклін і нябёсы»
- 1954 - «Рапсодыя»