Таңба тарихы
Алтын балық - бұл танымал фольклорлық кейіпкер, ол орыс оқырмандары Александр Сергеевич Пушкиннің ертегілерінен танысады. Қалайша сөйлеу және қалауды білетін сиқырлы жануардың бейнесі тек классикада ғана емес, сонымен қатар басқа елдердің әдеби шығармаларында және аңыздарында да кездеседі.Әр түрлі елдердің ертегілеріндегі алтын балық
Адам балықтарды тексеріп, сиқырлы беттермен бетпе-бет келіп, планетаның шалғай бұрыштарында пайда болды және толығымен бөлек. Көп жағдайда әр астарлы әңгімеде моральдық басты кейіпкерлердің қажеттіліктері «сынған құстардың» болуына әкеледі.
Малайзияның аңыз бар, ол Пушкин ертегісімен дауыссыз. Орыс жұмысынан айырмашылығы, кейіпкерлер жас жұбайға айналды - әйелімен балықшы. Жігіт балықты судан шығарады, ол оның теңіз патшайымы деп хабарлайды. Құтқарылу үшін сиқырлы кейіпкер үш тілекшінің біреуімен орындалуын уәде етеді: егер ол төртінші болып табылса, онда бәрі жоғалады.
Әдеттегідей, балықшылардың әйелі шараларды біледі. Байлық, қызметшілер, жаңа үй - ол тез арада рұқсат етілген ресурстарды пайдаланады, бірақ қоғамдағы жоғары лауазымнан кейін. Балықшы теңіз патшайымын теңіздегі тағы бір тілек сұрайды, ал, өйткені алдын-ала анықталғандай, сиқырлар таратылады.
Қарттар мен ескі әйелдерден айырмашылығы, жастар жағдайдан қорытынды жасады. Олар көп жұмыс істей бастады және оларға «Сиқырлы таяқша» қол жеткізе алды.
Абхаз халық ертегілерінде де, бұл сипатқа орын бар. Царевич әкесі-патша үшін балық аулаған басты кейіпкер болады. Желілер кішкентай балыққа айналды. Бірақ жігіт жануарға өкініп, оны қайта шығарды.
Патша бұған ашуланып, ұлын үйден тепті. Жеңілдеген Царевич оған өте ұқсас жігітті кездестірді. Ол нағыз дос болуға және оған барлық мәселелер бойынша көмектесуге уәде берді.
Бірде Царевич ханшайымның көрші мемлекетте өмір сүргенін естіді, олар 300 рет үйленді. Оның ерлі-зайыптылар таңертең белгісіз себеппен өмір сүрген жоқ. Батыр бақыт азаптауға кетті және патшаның қызы үшін таң қалды. Жұмбақ дос жұмбақты шешті: түнде жыландар аузынан шығады. Оларға басын ұрып-соғып, ол жолдастарын еріксіз өлімнен жояды.
Әрине, сол арқылы Құтқарушы және бір кездері құтқарылған жануар болды. Шындық туралы Царевичті айтты, жігіт қазір «қарызды қайтарған», - деп түсіндірді, және толқындарға жоғалып кетті.
Қытайдың астарлы әңгімесінде Гуанның балықшы күні бойы балық аулады, бірақ кешке оның өзенінде ғана, таңқаларлық әдемі балық, үш алтын қауырсын алды. Бостандық орнына ол қауырсындарды үйдің учаскесінде, екіншісін тастап, тоғанға лақтырып, үшінші, ал үшіншісі әйелінің қасында орналасқанын айтты. Сиқырлы жануар балықшыға үлкен бақыт берді, ал егер алтын жарығы көзінше аяқталса, бәрі өзгереді.
Гуан келісім жасады. Келесі күні таңертең оянып, алтын көздері бар жаңа туылған қызды ашты. Аулада лалагүлдің бұрын-соңды болмаған әсемдігі өсіп, тоғанда алтын балық өсірді. Ерлі-зайыптылар бақытты сауығып, қызы өсті және одан да әдемі болды.
Жақында қызына Гуан күйеу жігітті батылдық таныта бастады. Ата-аналар қызын беруден бас тартты. Бірақ содан кейін белгісіз адам теңізден жүзіп, борманды алтынмен қапталған сөмкемен берді. Қымбат металдың жарығы ескі балықшыны соқыр етіп, қызына үйленуге көмектесуге келісті.
Теңіз патшасы, оның әйелін су астында судың астында жасырған теңіз патшасы. Гуан оның қателік жасағанын түсінді, ал тоғанның тұрғыны қызын құтқару үшін оның көмегіне жүгінді. Бақытты әке қызды үйге қайтарады, ал алтын айналымы бар сөмке құмға оралады.
«Балықшы және балық ертегілерінің» кітабына ұқсас, Пушкин үнді халық ертегісіне қатысты. Батырлар нашар өмір сүріп, аулау есебінен тамақтандырды. Бірақ бақытты оқиға - және балықшылардың желісін Алтын құдайы Джала Каманның өзі ұстады. Ол егер қарт адам тартыншыласса, ол тамақ пен киім-кешекке уәде берді.
Құдай уәде берді, бірақ аз қарт әйел болды. Досының әйелі көп, қызметшілері және барлық сарай күрішіні және күйеуінің ауылда қартайғанын талап етті. Бір айдан кейін, ал бұл ашкөз әйел аздап көрінді. Ол қарт адам Махаражға және бүкіл жеріне айналуын өтінді. Бірақ Алтын Құдай енді пайда болды, содан кейін барлық сыйлықтар алды.
Орысша мінезіне оралғанда, Пушкин сюжетті ағайынды Гриммнен алған деген пікір бар. Бұл авторлар сиқырлы фраббаттың тілектерін орындайды. Қалған жағдай бірдей.
Бірақ мұндай пайымдаулардың ресми растауы жоқ. Сонымен қатар, ұқсас сюжеттер бүкіл әлемде пайда болды және аузынан аузына жеткізілді. Сондықтан Арина Родионовна әңгімелері Пушкиннің ертегісінің қайнар көзі болды деп болжауға болады.
«Ресейдің ертегі картасы» жобасының арқасында сіз сиқырлы мінездің туған жерін не ескеретінін біле аласыз. Тамаша Болдино ресми түрде әйгілі жерден шыққан, онда Александр Сергеевич және өлмес жұмысты жазған.
Мультфильмдердегі алтын балық
Сиқырлы мінездің бейнесі анимацияда бір рет қолданылмады. Ең ертедегі суретті 1937 жылы Александр Птушко көтерген. 2010 жылы Мемлекеттік кинофильм қорының қалпына келтірушілер мультфильмді түрлі-түсті суреттермен қалпына келтірді, бұған дейін тек қара және ақ нұсқасы қол жетімді болды.1950 жылы «Союзмультфильм» Михаил Чехановский каталогы бойынша Пушкинді ертегіге қарсы тұрады. Бір жылда мультфильм Карловидегі VI Халықаралық кинофестивальде сыйлықақы алды. 2001 жылы бейне жаңартылды, сонымен қатар бас тартты. Бірақ сыншылар мұндай өзгерістерді теріс қабылдады.
1965 жылы «Тридха Патшалығында Вовка» мультфильмі бар, онда сиқырлы балық - басты кейіпкерлердің бірі. Кейінірек сурет басқа суреттерде, мысалы, Cat Leopold соборының қатарларында кеңінен таралады.
Библиография
- 1812 - «Балықшы және оның әйелі туралы»
- 1833 - «Балықшы және балық ертегісі»
- «Алтын балық»
- «Балықтармен сөйлесу»
Фильмография
- 1937 ж. - «Балықшы және балық туралы ертегі»
- 1950 ж. - «Балықшы және балық ертегісі»
- 1965 ж. - «Төртінші Патшалықтағы Вовка»
- 1975 ж. - «Леопольд пен алтын балық»
- 1976 ж. - «Әкем, анам және алтын балық»