біяграфія
Пісьменнік і ваенны карэспандэнт Усевалад Вішнеўскі, за 50 гадоў жыцця які ўдзельнічаў у чатырох войнах, даслужыўся да звання капітана 2-га рангу. Лаўрэат Сталінскай прэміі падарыў рускамоўным чытачам крылаты выраз«Хто яшчэ хоча паспрабаваць камісарскія цела ?!».Дзяцінства і юнацтва
Сева Вішнеўскі нарадзіўся ў Санкт-Пецярбургу ў дваранскай сям'і. Айцец Віталь Пятровіч - інжынер-геадэзіст, які працаваў каморнікам. Хлопчык вучыўся ў Першай пецярбургскай гімназіі (цяпер школа № 321, размешчаная на Сацыялістычнай вуліцы). Сярод выпускнікоў навучальнай установы - малодшы брат «сонца рускай паэзіі» Васіль Пушкін, кампазітар Міхаіл Глінка, прыродазнавец Уладзімір Вярнадскі, ортопед Генрых Турнера, а таксама прылічаны да ліку святых Леанід Чычагаў (Мітрапаліт Серафім).
З дзяцінства Сева пазнаёміўся з друкарскай і рэдактарскай працай - рэдагаваў гімназічны часопіс «З-пад парты» і наведваў выдавецтва, размешчаныя ў тым жа будынку, што і кватэра Вішнеўскіх. Гісторыю ў гімназіі выкладаў Васіль Янчевицкий (пасля - пісьменнік В. Ян) - энтузіяст скаўцкага руху. Гімназісты выязджалі ў лагеры і на раскопкі, зачытваліся кнігамі Луі Буссенара.
Распачатую ў 1914 г. вайну падлеткі ўспрынялі як прыгода і пачалі збягаць на фронт. Юны Вішнеўскі дайшоў да перадавой з егерскую палком, пабываў у двух баях, але тут яго пазнаў святар вайсковай частцы, раней які выкладаў у гімназіі Закон Божы. 14-гадовага байца адправілі ў тыл, а праз 3 дні рота практычна цалкам загінула.
Усевалад датэрмінова здаў экзамены за 5-й клас і вярнуўся на фронт, дзе праз 2 месяцы атрымаў Георгіеўскі крыж за адвагу і знаходлівасць, праяўленыя ў выведцы. Далейшая біяграфія Вішнеўскага развівалася імкліва. У 1916 году будучага пісьменніка паранілі, і ён ператварыўся ў перакананага бальшавіка. У 1917-м баец вярнуўся ў Петраград і ўдзельнічаў у захопе Варшаўскага вакзала, а ў сакавіку 1918-га забяспечваў бяспечны пераезд бальшавіцкага ўрада з Паўночнай сталіцы ў Маскву.
У наступныя паўтара года Вішнеўскі служыў кулямётчыкам на Волжскім буксіры і ваяваў у складзе Першай коннай армii, якую ён узначальвае Сямёнам Будзёным. У 19 гадоў, знаходзячыся на службе ў Наварасійску, хлопец напісаў першую п'есу "Суд над Кранштацкі мяцежнікамі» і паставіў яе з чарнаморскімі матросамі.
Асабістае жыццё
Усевалад Вішнеўскі быў вельмі аскетічен ў асабістым жыцці і шлюб заключыў адзін раз. Жонка драматурга - мастачка Соф'я Вішнявецкіх, раней пабывала замужам за Яўгенам Хазін (братам Надзеі Мандэльштам) і паэтам Мікалаем Адуевым, аўтарам гімна скаўтаў «Будзь гатовы!». Сумесныя фота Вішнеўскага з жонкай не захаваліся.Усевалад Вітальевіч быў удзельнікам літаратурных баталій, апаніраваў Міхаілу Булгакаву і Міхаілу Зошчанка. Аўтар «Майстры і Маргарыты» адпомсціў Вішнеўскаму, вывеўшы драматурга ў вобразе Мсціслава Лавровича. Цікава, што ад Булгакава дасталося і ідэалагічным суперніку Усевалада Вітальевіча - Леапольду Авербаха, які паслужыў прататыпам двух персанажаў - Берліёза і крытыка Латунскага.
Ацэнкі дзейнасці Вішнеўскага ў якасці галоўнага рэдактара часопіса «Знамя» супярэчлівыя, але драматург надрукаваў аповесці Віктара Някрасава «Сталінград» і Эмануіла Казакевіча «Двое ў стэпы», за другую публікацыю Усевалад Вітальевіч паплаціўся пасадай.
кнігі
У бібліяграфіі Вішнеўскага асаблівае месца займае п'еса «Аптымістычная трагедыя», напісаная ў 1933 годзе. Назва-аксюмарон прыдумала твору акторка Камернага тэатра Аліса Коонен, якая выканала ў пастаноўцы свайго мужа - рэжысёра Аляксандра Таірава цэнтральную ролю Камісара. У цэнтры сюжэту - прызначэнне камісарам на флот жанчыны-бальшавіка.
Трагедыя, напісаная наватарскім мовай і якая сканчаецца гібеллю герояў, шматкроць ставілася ў СССР і за мяжой. Акрамя Таірава, самым вядомым сцэнічным увасабленнем творы з'яўляецца версія Георгія Таўстаногава. У 2017-м Александрынскім тэатр Санкт-Пецярбурга паставіў «Рэвалюцыйны баль» па матывах п'есы Усевалада Вішнеўскага «Аптымістычная трагедыя».
П'еса Вішнеўскага «Мы з Кронштадта» праславілася дзякуючы экранізацыі Яўхіма Дзигана. Фільм высока ацанілі рэжысёр Сяргей Эйзенштэйн і гледачы.
смерць
Вішнеўскі памёр у апошні дзень зімы 1951 гады, праз 2 месяцы пасля 50-гадовага юбілею, не паспеўшы дапісаць раман «Вайна». Прычыну смерці драматурга біёграфы не паказваюць. Пахаваны на Ваганькаўскіх могілках.У Маскве, Санкт-Пецярбургу і Кронштадте ёсць вуліцы Усевалада Вішнеўскага. У савецкі час імя драматурга насілі тэатр Балтыйскага флоту ў горадзе Ліепая і марскія тральшчыкі Чарнаморскага і Паўночнага флатоў.
бібліяграфія
- 1924 - «За Улада Саветаў»
- 1929 г. - «Першая Конная»
- 1931 - «На Захадзе бой»
- 1933 - «Аптымістычная трагедыя»
- 1942 - «Раскінулася моры шырока"
- 1944 г. - «У сцен Ленінграда»
- 1949 - «Незабыўны 1919-й»