30 студзеня адзначаюць свята - Дзень Дзеда Мароза і Снягуркі. Без гэтых казачных добрых персанажаў сучасныя дарослыя і дзеці не ўяўляюць зіму і святкаванне Новага года. Пра гісторыю свята, народных традыцыях, а таксама цікавыя факты пра свята - у матэрыяле 24СМИ.
Гісторыя свята
Звычай адзначаць гэты дзень сыходзіць каранямі ў часы язычніцкіх вераванняў. Старажытныя славяне ў гэты дзень ўшаноўвалі бажаство, своеасаблівую іпастась і правобраз бога Вялеса, якая называецца Марозам. Бог зімы Вялес, які прыносіць на зямлю холад і снег, прыводзіў свет у рух і паказваў на перыядычную змену дня і ночы, часоў года і вучыў людзей жыцьцёвых асноваў, разумення таго, што за смуткам прыходзіць радасць.
Вялес у паганскіх плямёнаў таксама сімвалізаваў багацце, дабрабыт, заможнасць, шчасце і поспех. Для таго каб ўласкавіць суровага бога зімы, людзі падавалі дары заступніку холаду і ладзілі абрады калядавання, якія захаваліся да нашых дзён: спявалі песні і збіралі падарункі для героя ўрачыстасці ў спецыяльны мяшок. З часам суровы і злы гаспадар зімы трансфармаваўся ў добрага сівога старога ў чырвонай футры, з кіем і мяшком, у які не збірае дары, а сам раздае падарункі дзецям.
У часы Старажытнай Русі з прыходам хрысціянства традыцыя дарыць падарункі, ладзіць сьвяты й народныя гулянні ў гонар Мароза 30 студзеня захавалася і набыла папулярнасць. Свята стала адной з важных і доўгачаканых дат для народа. У гэты дзень дарослыя распавядалі дзецям казкі і легенды пра добрае чараўніка і яго юнай ўнучцы-памагатай.
Славяне верылі, што ў ўладара зімы і холаду была жонка - Снежная Каралева, якая была дачкой злога Кашчэя. У мужоў нарадзілася дачка Снеживиночка, якую пазней перайменавалі ў Снягурку і сталі лічыць унучкай, а не дачкой сівога старога. Вобраз ўнучкі бліжэй і зразумелей дзецям - добрая дзяўчынка прыходзіць у госці разам з Дзедам і дапамагае да чараўніка.
Таксама ў адной з казак апавядаецца пра каханне Снягуркі і чалавека і пра тое, што з прыходам вясны Снягурка не паляцела на Поўнач, а растала на сонца. Некаторыя народныя паданні прысвечаны славянскаму богу марокі, якога таксама лічаць бацькам Дзеда Мароза. Морок лічыўся злым бажаством, сустрэча з ім азначала бяду. Морок сімвалізаваў у славян хлусня і памылкі. Яго таксама прынята было залагоджваць падарункамі і пачастункамі.
У сучаснай Расеі і краінах постсавецкай прасторы свята незнаёмы большай часткі насельніцтва. Дзень Дзеда Мароза і Снягуркі сёння ўжо не святкуюць, як у даўнія часы, і не задавальняюць масавых святочных мерапрыемстваў. Але некаторым людзям гэты дзень усе ж нагадвае пра хуткае набліжэнне масленічных гулянняў, якія азначаюць прыход вясны, і пра тое, што час не стаіць на месцы.
Цікавыя факты
Дзед Мароз - персанаж і галоўны сімвал зімы і Новага года, жыве ў традыцыях і казках многіх краін і народаў. А вось вобраз Снягуркі існуе толькі ў рускамоўных народаў планеты і не мае аналагаў у культуры і народнай творчасці іншых краін.
У 1999 годзе Дзед Мароз і яго памочніца Снягурка афіцыйна сталі грамадзянамі РФ. У горадзе Вялікім Усцюзе Валагодскай вобласці знаходзіцца рэзідэнцыя Дзеда Мароза, куды дзеці з усёй краіны адпраўляюць лісты добраму чараўніку са сваімі запаветнымі жаданнямі. Таксама для жадаючых арганізоўваюць экскурсіі на пошту добрага чараўніка і ў яго казачны церам, дзе можна сустрэцца з каханым дзядулем і Снягуркай і акунуцца ў казачную атмасферу.