Гісторыя персанажа
Тибальт (Тыбальда) - другарадны персанаж у трагедыі Уільяма Шэкспіра "Рамэа і Джульета". З-за нянавісці да сям'і Мантэкі і нежадання спыніць крэўную варожасць лёс кузена Джульеты аказалася не менш сумнай, чым у галоўных герояў.Гісторыя стварэння персанажа
П'еса «Рамэа і Джульета» - гэта не толькі гісторыя пра няшчаснага кахання. І зусім не апавяданне пра непрымірымасці сем'яў Мантэкі і Капулеці. Аўтар з дапамогай другарадных персанажаў паказаў асаблівасці маральных асноў у сярэднявечнай Вероне.
Тибальт - яркі прадстаўнік арыстакратыі, які паказвае пэўную мадэль паводзінаў у грамадскім ладзе эпохі Сярэднявечча. Даследчыкі творчасці Уільяма Шэкспіра, у прыватнасці М.М. Маразоў пісаў, што імя героя азначае «кот». Тым самым шэкспіразнаўцамі адзначаў падабенства рыс характару і знешнасці персанажа з гэтым жывёлам. На гэта паказваюць і цытаты Меркуцыо з п'есы. Сябар Рамэа называў галоўнага антаганіста трагедыі «царом катоў» і «крысолова».
Калі сыходзіць з этымалогіі, то Тибальт - скарачэнне ад французскага імя Тэабалда, якое адбылося ад нямецкага «Theobald». Даслоўны пераклад - «смелы з народа». Сапраўды, смеласці гэтаму персанажу не займаць. Але гэта ўсяго толькі адзін бок яго характару, якая разам з ганарыстай і кансерватыўнасцю поглядаў выступіла каталізатарам трагічнага фіналу.
Вобраз і лёс Тибальта
Стрыечны брат Джульеты ставіўся да сястры з празмернай апекай. Лічыцца, што адмоўнае стаўленне антыгероя да сямейства Мантэкі абумоўлена выхаваннем і цяжкім дзяцінствам (хлопчык рана страціў бацькоў). Нянавісць і прага помсты - вось чым кіраваўся дваранін у сваіх учынках. Нярэдка выступаў ініцыятарам паядынкаў, пагардліва ставячыся да мужчын сямейства Мантэкі.Галоўны антаганіст з'яўляецца ў першым дзеянні п'есы, калі пачалася бойка паміж слугамі варагуючых дамоў. Бенволио спрабаваў спыніць кровапраліцце і папрасіў Тибальта дапамагчы ўціхамірыць гарачых юнакоў. Але замест гэтага брат Джульеты нападае на Бенволио. Сутычка разрастаецца, і стары, і млад - усё хапаюць зброю і кідаюцца ў разлютаваны бой.
Гэта бойка магла быць смяротнай, калі б не з'явіўся герцаг Эскал. Які стаміўся ад варожасці і зычыць міру ў Вероне герцаг абвясціў, што той, з-за каго пральецца кроў, адкажа сваім жыццём. Тыя, што ваявалі бакі разыходзяцца, але прадстаўніка Капулеці гэта не задавальняе, ён прагне смерці ворагаў.
Нянавісць ўзмацняецца і ў сцэне, дзе паказаны баль-маскарад у доме Капулеці. Рамэа з сябрамі таемна прабраліся на свята. Але Тибальт даведаўся ворага і палічыў такія паводзіны абразлівым. Сіньёр Капулеці не жадаў бойкі ў доме, таму прымусіў пляменніка пакінуць у спакоі гасцей. Мужчына выпаліў пагрозу, але вымушаны быў сысці.
Калі гэтыя героі сутыкнуліся ў трэцяй сцэне п'есы, Рамэа ўжо таемна заручыўся з юнай спадчынніцай Капулеці. Жаданне юнакі прымірыцца выявілася ў тым, што ён назваў Тибальта братам. Але гэта ніяк не паўплывала на развіццё сюжэту, а нават яшчэ больш распаліла «караля катоў».
За аднаго заступіўся Меркуцыо, лічачы, што ён зрабіў першы крок, і Тибальт павінен быў адказаць тым жа. Паміж імі завязваецца бітва. Рамэа спрабуе прымірыць варагуючых, але кузен Джульеты, карыстаючыся затрымка, моцна раніць Меркуцыо.
Бенволио паведамляе, што сваяк герцага Веронского памёр. Такое подлае забойства і смерць сябра каханы Джульеты вынесці не змог. Рамэа забіў Тибальта ў сумленнай дуэлі, разумеючы, што за зробленае сам заплаціць жа жыццём. Пасля нават план бацькі Ларэнца, выкладзены ў лісце, не дапамог закаханым пераадолець расстанне ў выглядзе смерці.
Крытыкі, кажучы пра вобраз «крысолова» ўводзяць вызначэнне бачання чорна-белай карціны свету. Думкі, ўчынкі і довады антаганіста звязваліся цалкам з радавой варожасцю і нічога іншае не цікавіла. Ён з дзяцінства ведаў, хто яго ворагі, і, пасталеўшы, не змяніў поглядаў. Негаваркі, жорсткі і прамалінейны дваранін нізавошта б ні пайшоў на прымірэнне з Мантэкі, нават калі б ад гэтага залежала шчасце малодшай сястры.
Таму трактаваць характарыстыку ладу выключна з адмоўнага боку няправільна. Бо мужчына карэктны ў пытаннях гонару. Згодна з дуэльных кодэксу, паміж супернікамі ніхто не мае права ўстаць. Рамэа ўмяшаўся ў паядынак, чым абразіў абодва бакі.
Тое, што Тибальт збег з месца дуэлі, - першая прыкмета таго, што ён не бясстрашны чалавек, які не ведае шкадавання і сораму. У нейкай ступені ён сам не чакаў гэтай трагедыі, хоць усімі фібрамі душы марыў праліць кроў ворага. А вяртанне - не што іншае, як жаданне загладзіць віну, адказаць за зробленае і адстаяць свой гонар.
Трагічнага лёсу нельга было пазбегнуць, бо дзяцінства і свядомае жыццё герой правёў у стане нянавісці. І чакаць ад яго іншага не варта было. Перад смерцю Меркуцыо пракляў абодва дома за іх варожасць. І гэта першая адсылка да таго, што шчаслівага фіналу ў гэтай аповесці не будзе.
Тибальт ў фільмах і мюзіклах
Існуе велізарная колькасць экранізацый «Рамэа і Джульеты», але самай грандыёзнай лічыцца праца рэжысёра Франка Дзеффіреллі 1968 года. Фільм стаў класікай сусветнага кіно, а якія згулялі ў ім акцёры былі набліжаны па знешнасці і ўзросце да літаратурных героям. Ролю кузена Джульеты выканаў Майкл Ёрк.
П'еса перакладалася і на сучасны манер. Верона паўстала мегаполісам, а дваранскія кланы сталі мафіёзнымі ў фільме База Лурмана. Рэплікі і апісанне дзеянняў таксама інтэрпрэтаваліся рэжысёрам у адпаведнасці з рэаліямі канца XX стагоддзя. Тут кузена Джульеты сыграў амерыканскі акцёр Джон Легуизамо.
Лепшы мюзікл пра самую сумнай гісторыі на свеце быў пастаўлены ў Францыі. Жэрар Пресгюрвик сам напісаў словы і музыку ў спектаклі. Прэм'ера адбылася ў 2001 годзе. Бліскучая гульня акцёраў, касцюмы, дэкарацыі - усё гэта максімальна ўвасобіла несмяротнае тварэнне Шэкспіра на сцэне. Затым мюзікл перавялі на 12 моў.
цытаты
Рамэа, сутнасць маіх пачуцьцяў да цябе ўся выразима ў слове: ты мерзавец.Я заўсёды гатовы да вашых паслуг, дайце мне толькі повод.Словами раздражнення зрабіўся ня суняць, якое заўсёды ты ўзбуджае.бібліяграфія
- 1595 - «Рамэа і Джульета»
фільмаграфія
- 1980 - «Рамэа і Джульета» (Бразілія)
- 1981 - «Рамэа і Джульета» (Аргенціна)
- 1984 - «Рамэа і Джульета» (ЗША, Вялікабрытанія)
- 1993 - «Рамэа і Джульета» (Канада)
- 1994 - «Рамэа і Джульета» (Вялікабрытанія)
- 1996 г. - «Рамэа + Джульета» (ЗША)
- 1996 г. - «Рамэа і Джульета» (Швецыя)
- 2000 - «Рамэа і Джульета» (Італія)
- 2000 - «Рамэа і Джульета» (ЗША)
- 2002 - «Рамэа і Джульета» (Канада)
- 2006 - «Рамэа і Джульета» (Узбекістан)
- 2009 г. - «Рамэа і Джульета» (Харватыя)
- 2013 - «Рамэа і Джульета» (Вялікабрытанія, Італія)
- 2014 - «Рамэа і Джульета» (ЗША)