Гісторыя персанажа
Самаробкіных - папулярны персанаж кніг для дзяцей і мультфільмаў. Першапачаткова гэты маленькі чалавечак-робат існаваў у творах самастойна. Пазней уключыўся ў склад удзельнікаў часопіса «Вясёлыя малюнкі». Разам з прыяцелем Алоўкам часта трапляе ў розныя захапляльныя прыгоды, якія адбываюцца не толькі на Зямлі, але і ў космасе.Гісторыя стварэння ладу
Упершыню публіка пазнаёмілася з героем ў другой палове 50-х гадоў XX стагоддзя. Пісьменніца і сцэнарыст Ніна Бенашвили прыдумала арыгінальнага казачнага персанажа, які складаецца з частак металічнага канструктара. Сама Ніна Іванаўна прафесійна займалася журналістыкай, супрацоўнічала з часопісам «Тэхніка - моладзі». Свет інжынерных рашэнняў цікавіў жанчыну. Ужо тады ў пісьменніцы зарадзілася ідэя пра героя-всезнайке, які мог бы ўдзельнічаць у дыскусіях аб тэхнічных навуках, аб навукова-тэхнічнай рэвалюцыі.
Візуальны вобраз паводле наяўнага апісання стварыў мастак Вахтанг Бахтадзе. У 1957 году выйшаў першы мультфільм пад назвай «Прыгоды самаробкіных», выпушчаны анімацыйнай студыяй «Грузія-фільм». А які выйшаў неўзабаве другі анімацыйны фільм, дзе фігураваў незвычайны персанаж, атрымаў у 1960 году дыплом на Міжнародным кінафестывалі ў Сан-Францыска. Пасля выхаду некалькіх мультфільмаў персанаж здабыў папулярнасць.
Тады выдаўцы часопіса «Вясёлыя карцінкі» вырашылі дадаць героя, сабранага з дэталяў канструктара, да іншых персанажаў, «вясёлым чалавечкам». Для гэтага быў некалькі зменены звыклы лад героя з грузінскіх анімацыйных стужак. Мастаком, трансфармавацца склаўся аблічча персанажа, стаў Анатоль Сазонаў. У 1958 годзе ў часопісе выйшаў «Аповяд пра незнаёмым чалавечка», які раскрываў таямніцу, як «Клуб вясёлых чалавечкаў» прыняў новага ўдзельніка. Аўтарам тэксту да твора выступіла Ніна Бенашвили.
Нароўні са складаннем тэкстаў аб самаробкіных для дзіцячага часопіса пісьменніца стварыла некалькі кніг пра яго. Позне рэдактар часопіса, Іван Сямёнаў звярнуўся да пісьменніка Юрыю Дружкову (Постнікава) з прапановай стварыць казачную кнігу пра жыццё робата-канструктара. Ідэя прыйшлася па душы аўтару, і ўжо ў 1964 было выдадзена яго складанне «Прыгоды Карандаша і самаробкіных».
Ілюстрацыі да выдання стварыў рэдактар «Вясёлых малюнкаў». Другая кніга «Чароўная школа Карандаша і самаробкіных» выйшла ў свет праз 20 гадоў, у 1984 годзе. У гэты раз выданне было праілюстравана папулярным дзіцячым мастаком Віктарам Чыжыкава. У пачатку XXI стагоддзя працяг серыі аб прыгодах двух сяброў прыдумаў сын пісьменніка, Валянцін Поснікаў. Былі выдадзены кнігі-казкі, якія апавядаюць пра тое, як персанажы трапілі на востраў піратаў, на востраў, дзе насялялі гіганцкія казуркі, і нават апынуліся ў космасе.
Падрабязнае апісанне знешнасці героя прадстаўлена ў кнізе 1964 года. Тут паведамляецца, што самаробкіных складаўся з шрубак і гаек, што ў героя былі тонкія смешныя ножкі, зробленыя з пружинок. А ў кнізе, створанай Нінай Бахтазде, гаворыцца, што персанаж сабраўся сам, калі на скрынку з канструктарам выпадкова ўпаў магніт. Першапачаткова ў рэдакцыі часопіса планавалася, што чалавечак будзе цікавы хлапечай аўдыторыі. У часопісах самаробкіных дзяліўся інфармацыяй аб розных інструментах, вынаходствах і мадэлях. Але пазней героя падключылі і да «дзявочай» аўдыторыі - разам з ім дзяўчынкі вучыліся ствараць вырабы.
Біяграфія і лад самаробкіных
Пра біяграфію героя можна даведацца з кнігі Юрыя Дружкова (Постнікава). Разам з сябрам Алоўкам герой пакідае краму цацак і накіроўваецца ў горад. Прыяцель самаробкіных ўмее маляваць розныя прадметы, жывёл і людзей, якія тут жа ажываюць і ўцякаюць. Непрыемнасці ў сяброў пачынаюцца тады, калі Карандаш выпадкова адлюстроўвае піратаў.У выніку «оживания» злыдзень забірае на борт карабля мастака, а самаробкіных трапляе на ліцейны завод. Там героя ратуе сталявар, які ў кучы металалому пазнае старога знаёмага. Разам яны ратуюць Карандаша. Пасля гэтых небяспечных прыгод прыяцелі адкрываюць у горадзе школу.
Самаробкіных ў мультфільмах і кнігах
У грузінскай і рускай мультфільмах знешнасць самаробкіных адрозніваецца. Стваральнікі «выкарыстоўваюць» ў апісанні героя розныя наборы дэталяў. Так, мастак Бахтадзе робіць цела персанажа магнітным, у якасці рук адлюстроўвае гаечныя ключы. Ногі ствараюцца з балтоў, а на месцы галавы ў робата - шасцярня. У ілюстрацыях Сазонава ў якасці галавы чалавечка выкарыстоўваецца ніт, які закручваецца наверсе гайкай - яна ж выконвае функцыю шапачкі.
Носам служыць невялікі вінцік, а тулава створана з батарэйкі. Для ног выбіраюцца тонкія спружынкі, а на месцы рук у робата - драты са штэпсельнымі відэльцамі. У канцы 50-х - пачатку 60-х гадоў на экран выйшла некалькі мультфільмаў пра прыгоды вясёлых чалавечкаў. У іх самаробкіных дапамагаў сябрам выходзіць са складаных сітуацый дзякуючы сваім ведам і ўменню разбірацца ў тэхніцы.
цытаты
- Якая страшная Чырвоная Шапачка! - здзівіўся Карандаш. - Чаму ў маленькай Чырвонага Капялюшыка такі доўгі нос? - Усе дзяўчынкі цікаўныя, - сказаў самаробкіных, - таму нос у яе вырас такі длинный.- Гэта я не ўмею ?! - пакрыўдзіўся Карандаш. (Мастакі жудасна крыўдлівы народ.) - Гэта Карандаш не ўмее ?! - бразнуў сваімі спружынкамі самаробкіных.бібліяграфія
- 1959 - «Прыгоды самаробкіных»
- 1964 - «Прыгоды Карандаша і самаробкіных»
- 1974 - «самаробкіных ў космасе»
- 1984 - «Чароўная школа Карандаша і самаробкіных»
- 2006 - «Аловак і самаробкіных на востраве скарбаў»
фільмаграфія
- 1957 - «Прыгоды самаробкіных»
- 1959 - «Роўна ў тры пятнаццаць»
- 1962 - «самаробкіных-спартовец»
- 1965 - «Дзе я яго бачыў?"
- 1968 - «Светлячок № 8»
- 1971 - «самаробкіных ў космасе»
- 1977 - «самаробкіных пад вадой»
- 1980 - «самаробкіных на выставе»
- 1983 - «Падарунак самаробкіных»
- 1996 г. - «Вясёлыя карцінкі. Фантазія ў стылі рэтра »