біяграфія
Міхаіл Шчэпкіна з нараджэння быў прыгонным, але гэта не перашкодзіла дасягнуць поспеху на тэатральнай сцэне. Ён увайшоў у гісторыю як таленавіты артыст і дзеяч мастацтва, памяць аб якім ўвекавечана ў кнігах і нешматлікіх фота.Дзяцінства і юнацтва
Міхаіл Шчэпкіна з'явіўся на свет 6 (17) лістапада 1788 года ў Обоянском павеце. Ён быў сынам прыгоннага селяніна, які кіраваў маёнткамі графа Гаўрыла Волькенштейн і быў у яго на добрым рахунку. Гэта зрабіла маленькага Мішу частым госцем у панскім доме, дзе ён забаўляў мясцовую шляхту уменнем таленавіта распавядаць вершы і выконваць песні.
Бацька будучага акцёра хацеў, каб хлопчык атрымаў добрую адукацыю, таму яшчэ ў раннім дзяцінстве Шчэпкін пачаў вучыцца грамаце ў Ключнік. Ён быў старанным вучнем і ўжо ў 6 гадоў ўмеў чытаць. А год праз Міхаіл прысутнічаў на спектаклі «Новае сямейства», які быў пастаўлены ў хатнім тэатры графа. Гэта дзейства так моцна ўразіла прыгоннага хлапчука, што з таго часу ён мроіў аб сцэне.
Мара Мішы спраўдзілася: калі ён быў падлеткам, атрымаў невялікую ролю ў п'есе «Вздорщик», дзе разам з ім гуляла малодшая сястра Аляксандра. Дзеці зрабілі ўражаньне на мясцовага губернатара, які запрасіў іх выступіць на вяселлі дачкі. Бачачы поспехі свайго прыгоннага, Волькенштейн не стаў перашкаджаць далейшага навучання. Ён адправіў юнака ў вучні да Белгародскай святару, а затым і ў Курскі вучылішча.
У маёнтку графа Міша працягваў выконваць абавязкі слугі, быў сакратаром, афіцыянтам і каморнікам, але ўсё часцей зазіраў у тэатр. У тыя гады ён захапляўся творчасцю братоў Міхаіла, Аляксандра і Пятра барсавых, працаваў у іх ўдыхаю, а аднойчы нават здолеў замяніць выбыўшага артыста ў п'есе «ЗОА». Пан быў літасьцівы да яго, гэта не дазваляецца займацца любімай справай на вольным часе, а пасля бліскуча прамоўленае вітальнай прамовы для папячыцеля Харкаўскага універсітэта і зусім дазволіў прысвяціць сябе акцёрскаму мастацтву.
Асабістае жыццё
Асабістае жыццё мужчыны склалася ўдала, са сваёй жонкай Аленай ён пазнаёміўся, яшчэ калі быў маладым прыгонным артыстам. Дзеля яго дзяўчына пайшла насуперак сваім прыёмным бацькам і адраклася ад волі. Па ўспамінах сучаснікаў, яна была шчодрай і гасціннай гаспадыняй, у якой Міхаіл душы не чакаў. Выбранніца падарыла мужу семярых дзяцей - дачок Аляксандру, Тэклю і Веру, а таксама сыноў Дзмітрыя, Пятра, Аляксандра і Мікалая.тэатр
У наступныя гады сваёй біяграфіі Шчэпкін працягваў працу ў тэатры братоў барсавых. Ужо тады ў яго пачаў фарміравацца уласны падыход да выканання роляў, на што ў значнай меры паўплывала гульня князя Пракопа Мяшчэрская, якога Міхаіл ўпершыню ўбачыў падчас аматарскай пастаноўкі «Пасаг з падманам».
Акцёр марнаваў шмат часу, каб ужыцца ў вобраз, вывучыць, зрабіць «блізкім да прыроды», што дапамагло яму стаць заснавальнікам мастацтва рэалізму на расійскай тэатральнай сцэне. Такая адданасць прафесіі хутка дазволіла мужчыну стаць запатрабаваным артыстам тэатра барсавых аж да закрыцця ў 1816 годзе.
Неўзабаве пасля гэтага Міхаіл атрымаў запрашэнне пераехаць у Харкаў і далучыцца да трупы Івана Штэйна, а 2 гады праз ён пачаў працу ў Палтаўскай тэатры, дзе супрацоўнічаў з таленавітым драматургам Іван Катлярэўскі. У гэты перыяд князь Мікалай Рэпнін-Валконскі, які быў заступнікам мастацтва ў гэтым горадзе, арганізаваў збор сродкаў для выкупу селяніна ў Волькенштейн і выдачы вольнай. Сума апынулася настолькі вялікі, што назапасіць яе ўдалося толькі за 4 гады.
Ва ўзросце 44 гадоў артыст атрымаў доўгачаканую свабоду для сябе і сваёй сям'і. Некаторы час ён служыў у Туле, а затым атрымаў запрашэнне пераехаць у Маскву. Там ён дэбютаваў у трупе Тэатра на Імховай, дзе сыграў вядучую ролю ў п'есе «Спадар Богатонов, або правінцыял у сталіцы», а затым далучыўся да Малому тэатру, які стаў прытулкам ў наступныя гады творчасці.
У Маскве Шчэпкін праславіўся як таленавіты выканаўца камічных і драматычных роляў, чыім артыстызмам захаплялася публіка. Ён пазнаёміўся з Аляксандрам Астроўскім, Тарасам Шаўчэнка, Мікалаем Некрасавым і Іванам Тургеневым, з якімі яго звязвалі цёплыя сяброўскія і працоўныя адносіны.
Пасля таго як у трупу маскоўскага тэатра прыйшоў малады артыст Пётр Мочалов, Міхаіл Сямёнавіч ўзяў на сябе абавязкі настаўніка. Хоць юнака часта краналі заўвагі старэйшага калегі, на якія ён рэагаваў грубіянствам, Шчэпкін захапляўся яго талентам і неаднаразова абараняў перад іншымі артыстамі.
смерць
Апошнія дні жыцця акцёр правёў у Ялце, куды яго накіравалі на лячэнне. Там ён працягваў выступаць на сцэне, пакуль сілы канчаткова не пакінулі яго. Ён памёр 11 (23) жніўня 1863 года, прычынай смерці стала саслабленае здароўе. Пахавалі мужчыну на Пятніцкай могілках, непадалёк ад магілы таварыша Цімафея Граноўскай.спектаклі
- 1822 - «Спадар Богатонов, або правінцыял у сталіцы»
- 1822 - «Марфа і чаду, або лёкайскай вайна»
- 1824 - «Хлопотун, або Справа майстра баіцца»
- 1825 - «Школа жонак»
- 1828 - «Школа мужоў»
- 1830 - «Скупы»
- 1831 - «Гора ад розуму»
- 1835 - «Венецыянскі купец»
- 1835 - «Матрос»
- 1836 - «Рэвізор»
- 1842 - «Сямейныя справы, ці З хворай галавы на здаровую".
- 1852 - «Камедыя памылак»
- 1861 - «Свае людзі - згода будзе»
- 1862 - «Нахлебнік»
памяць
- Міхаілу Сямёнавічу устаноўлены помнікі ў Маскве і Суджа.
- Імем Шчэпкіна названы вуліцы ў Курску, Алматы, Сумах і Старым Осколе.
- У гонар акцёра адкрыты дома-музеі ў Маскве і Белгарадскай вобласці.
- «Аэрафлот» даў прозвішча артыста аднаму з сваіх самалётаў.