біяграфія
Савецкі акцёр Аляксандр студзеня марыў згуляць князя Мышкіна, але па іроніі лёсу рэжысёры бачылі ў ім, хутчэй, дрэннага хлопца, а таму ў фільмаграфіі артыста часцей сустракаюцца адмоўныя персанажы. З часам ён нават стаў адмаўляцца гуляць нягоднікаў і пад канец жыцця застаўся без працы.Дзяцінства і юнацтва
Біяграфія Январева абрасла міфамі. Казалі пра тое, што акцёр вырас у дзіцячым доме і атрымаў прозвішча па месяцы нараджэння, аднак гэта далёка ад ісціны. Нарадзіўся Аляксандр 23 кастрычніка 1940 года ў сям'і маскоўскіх працоўных.
Яго бацьку Івану Пятровічу часта даводзілася бываць па працы ў Вялікім тэатры, але яго прафесія не была звязана з творчасцю: ён працаваў маляром і займаўся будаўніцтвам і рамонтам памяшкання. Маці Марыі Васільеўне давялося пакінуць працу машыністкі і заняцца працай па гаспадарцы і выхаваннем траіх дзяцей: акрамя малодшага Аляксандра ў Январевых падрасталі старэйшыя дачка Людміла і сын Аркадзь.
Маленства Сашы прыйшлося на цяжкія ваенныя гады, а ў яго дзяцінстве ўся краіна натхнёна і самааддана займалася аднаўленнем краіны з руін. У гэты час хлопчык вучыўся ў школе, захапляўся фатаграфіяй і кинотехникой, хадзіў у турыстычныя паходы.
Каб не сядзець без справы, студзень уладкаваўся на працу ў Маскоўскі Цэнтральны універмаг, а таксама працаваў рознарабочым. Пасля заканчэння школы ён адправіўся ў Германію для праходжання тэрміновай вайсковай службы, і там з хлопцам здарылася бяда. З-за траўмы галавы Аляксандра камісавалі з войска, а галаўныя болі засталіся з ім на ўсё жыццё.
Вярнуўшыся ў Маскву, студзень уладкаваўся на гадзіннікавы завод, а потым вырашыў ажыццявіць даўнюю мару і стаць акцёрам. Ён паступіў у ВГIК, дзе яго майстрам спачатку стаў Юрый Пабеданосцаў, але ў працэсе навучання настаўнікі мяняліся, у выніку хлопец сканчаў ВНУ ў складзе майстэрні Барыса Бабочкина.
Аднакурсніца Аляксандра Тамара Совчи ўспамінала, што іх курс атрымаўся няўдачлівым. Ні аднаго са студэнтаў ня чакала яркая акцёрская лёс. Адны засталіся на другіх ролях, іншыя эмігравалі, а хто-то і зусім сышоў у манастыр.
Аднак у маладосці ў Январева ўсё складвалася добра. У якасці дыпломнай працы ён сыграў у фільме "Час, наперад!» брыгадзіра бетоншчыкаў Косцю Ішчанка. Гэтая карціна дала яму пропуск у вялікі савецкі кінематограф, хоць і не была першай у фільмаграфіі. Яшчэ студэнтам Аляксандр паспеў згуляць эпізадычныя ролі ў стужках «Мне дваццаць гадоў», «Пры выкананні службовых абавязкаў», «Дзяржаўны злачынец».
фільмы
Пазнавальнасць Январеву прынесла праца ў фільме «Два квітка на дзённы сеанс», дзе ён сыграў бандыта. З тых часоў героі з каламутнай рэпутацыяй сталі яго каронным амплуа. Акцёр выразна выконваў рэжысёрскія ўстаноўкі і пераканаўча настолькі ўжываўся вобразы непрыемных тыпаў, пры гэтым працягваў марыць пра тое, што згуляе глыбокую драматычную ролю.
Адным са станоўчых герояў у выкананні Аляксандра стаў партызан Мікалай Жалезнаў ў ваеннай драме «Золата». Гэта адна з нешматлікіх галоўных роляў у шырокай фільмаграфіі артыста. Яшчэ ў гэтым шэрагу варта персанаж марака Фёдара Малькова - героя телеальманаха «Поры года», знятага па расказах Юрыя Нагібіна.
Студзеня гуляў таксістаў, крымінальнікаў, браканьераў, бандытаў, ваенных і простых рабацяг. У яго аднолькава пераканаўча выходзілі слізкія тыпы і сур'ёзныя, смелыя хлопцы. Найбольш вядомымі фільмамі з удзелам Аляксандра сталі карціны «Беларускі вакзал», «Народжаная рэвалюцыяй», «Я вас кахаў», «Міміно», «Старыя-разбойнікі».
З пачаткам 1990-х гадоў у айчынным кіно наступіў відавочны крызіс, і многія акцёры, яшчэ не дажыўшы да сталага веку, засталіся не ў спраў. Сярод іх апынуўся і студзені, які на працягу трох папярэдніх дзесяцігоддзяў здымаўся без прыпынку. Перастаўшы атрымліваць прапановы здымак, Аляксандр Іванавіч стаў ўжываць алкаголь. З пачаткам «серыяльнага буму» пра яго зноў успомнілі і сталі клікаць на ролі «плахіша», аднак артысту гэта было ўжо нецікава.
Асабістае жыццё
Вучачыся ў Вгiке, Аляксандр закахаўся ў аднакурсніцу Святлану Старыкава, якая ў 1965 годзе стала яго жонкай. Студзеня марыў гуляць з жонкай на адной сцэне, а таму адмовіўся папоўніць трупу Малога тэатра, калі туды не ўзялі Святлану. Яны разам зняліся ў фільме «Залатое цяля», дзе Старыкава згуляла каханую Астапа Бэндэра, а яе муж - невялікую ролю студэнта ў цягніку.Але ў асабістым жыцці мужа і жонкі не ўсё было гладка. Яны развяліся і пазней абзавяліся новымі сем'ямі. Другі выбранніцай Аляксандра стала працаўніца інтэрнацыянальнага сектара райкама камсамола Вольга, якая ў 1981 годзе нарадзіла дачку Насту. Больш дзяцей у пары не было.
смерць
Блізкія акцёра ўспамінаюць, што яго апошнія гады жыцця прайшлі ў дэпрэсіі, якую студзеня спрабаваў заглушыць алкаголем. У апошні раз зняўшыся ў кіно ў 1993 годзе, ён «перабіваўся» выпадковымі заробкамі, здаралася нават гандляваць перыёдыкай ў падземным пераходзе.
Прычынай смерці артыста стаў шырокі інфаркт, які застаў яго ў метро 11 лютага 2005 года. Там Аляксандр Іванавіч страціў прытомнасць і памёр ва ўзросце 64 гадоў. Студзеня пахаваны на Пакроўскім могілках Падмаскоўя, дзе яго прах спачывае паміж магіл брата Аркадзя і сястры Людмілы.
фільмаграфія
- 1965 - «Час, наперад!»
- 1966 - «Два квітка на дзённы сеанс»
- 1967 - «Я вас кахаў ...»
- 1969 - «Золата»
- 1969 - «Чырвоная палатка»
- 1970 г. - «Беларускі вакзал»
- 1971 - «Старыя-разбойнікі»
- 1972 - «Адрас вашага дома»
- 1974 - «Народжаная рэвалюцыяй»
- 1976 - «SOS над тайгой»
- 1977 - «Міміно»
- 1978 - «Сібірыяда»
- 1983 - «Трывожнае нядзеля»
- 1986 - «Да расследавання прыступіць»
- 1993 - «Наш жэўжык усюды паспеў»