біяграфія
Іван Шабалтас - савецкі і расійскі акцёр тэатра і кіно, народны артыст Расіі, які стаў вядомым яшчэ ў маладосці дзякуючы галоўных роляў у фільмах «Час сыноў», «Спакой адмяняецца». Ён і сёння запатрабаваны ва ўпадабаным амплуа - высокапастаўленых ваенных або высакародных юрыстаў.Дзяцінства і юнацтва
Іван Шабалтас нарадзіўся 20 чэрвеня 1954 года ў сяле Чаркаская Лозовая, якое знаходзіцца ў 9 кіламетрах ад Харкава. Бацькі хлопчыка працавалі на заводзе. Шабалтас рос летуценнікам і фантазёрам. Як і шматлікія дзеці тых гадоў, Іван мроіў аб кар'еры касманаўта ці лётчыка. Ён марыў праляцець на самалёце пад мастом на Дняпры, каб паўтарыць подзвіг куміра, легендарнага лётчыка Чкалава.
Пасля школы Шабалтас адправіўся ў Харкаў падаваць дакументы ў авіяцыйны інстытут. Не верачы ў магчымасць паступіць без сувязяў, хлопец напісаў ліст вядомаму савецкаму касманаўту Лявонаву з просьбай аб пратэкцыі. Але неўзабаве Іван трапіў у бальніцу з язвай страўніка і не змог прысутнічаць на ўступных іспытах.
Хлопец быў вымушаны адправіцца на завод і чакаць наступнай магчымасці паступлення. Яго выбар упаў на факультэт фізікі. Але і тут будучаму акцёру не повезло: па дарозе ў інстытут Іван сустрэў сябра, які літаральна ўгаварыў яго паступіць у Харкаўскі інстытут мастацтваў. Шабалтаса прынялі на акцёрскі факультэт, дзе ён адвучыўся 2 гады.
У 1973 годзе Іван паехаў пакараць Маскву. Яму прыйшлося доўга пазбаўляцца ад украінскага акцэнту і вывучаць рускую мову. Але гэта не перашкодзіла яму паступіць у адзін з самых прэстыжных тэатральных інстытутаў - ГІТІС. Шабалтас атрымліваў стыпендыю, але грошай не хапала, і студэнту прыходзілася падпрацоўваць дворнікам.
Скончыўшы з адзнакай інстытут, малады чалавек застаўся жыць у Маскве і стаў служыць у тэатры. У часы крызісу, калі грошай ад выступаў у тэатры і здымак у кіно крытычна бракавала, акцёру даводзілася падпрацоўваць таксістам. Яму паступалі прапановы з'ехаць выкладаць у Канаду, аднак Шабалтас пабаяўся стаць «здраднікам радзімы» пасля вяртання ў СССР і ад прапановы адмовіўся.
тэатр
У 1978 году маладога акцёра размеркавалі ў трупу Маскоўскага драматычнага тэатра ім. М. М. Ярмолавай. Там Іван выступаў 2 сезону.
У 1980 годзе Шабалтасу патэлефанавалі з Маскоўскага драматычнага тэатра на Малой Броннай і запрасілі на спробы спектакля «Гамлет», які ставіў знакаміты рэжысёр Анатоль Эфрос. Акцёру прапанавалі другарадную ролю Гарацыя, Іван даўно марыў згуляць у пастаноўцы рэжысёра і адразу ж пагадзіўся.
Знакаміты драматург Аляксей Арбузаў напісаў п'есу «Успамін», дзе галоўныя ролі павінны былі згуляць Іван Шабалтас і Вольга Якаўлева. Тады ж акцёру паступіла афіцыйная прапанова перайсці ў трупу тэатра на Малой Броннай.
Першыя ролі Іван гуляў у пастаноўках Эфроса і Дунаева, якія на той момант былі вядучымі рэжысёрамі тэатра.
У 1982 годзе ён адыграў Андрэя Прозорова ў спектаклі «Тры сястры». Акцёр таксама гуляў Бяляева, роля якога спачатку гуляў яго калега Алег Даль у пастаноўцы «Месяц у вёсцы». На сённяшні дзень Іван Шабалтас застаецца вядучым акцёрам тэатра на Малой Броннай.
фільмы
Дэбют Івана Шабалтаса ў кіно супаў з пачаткам творчай біяграфіі ў тэатры. У 1978 году рэжысёр Мікалай Розанцев запрасіў маладога і нікому яшчэ не вядомага акцёра ў новы фільм «Узвейцеся, сокалы, арламі!». Іван адыграў там адразу 3 галоўныя ролі: дзеда, бацькі і сына з цыркавой дынастыі. На вялікія экраны фільм выйшаў у 1980 годзе.
У 1984 году выйшаў ваенны 3-серыйны фільм «Невядомы салдат», дзе Шабалтас сыграў ролю старшыны Міці Бокарева. Ён таксама часта ўдзельнічаў у здымках тэлеспектакляў, у прыватнасці, пастановак «Месяц у вёсцы», «З намі не засумуеш» і «раўняцца чатыром Францыя».
У 1986 годзе для СССР надышлі цяжкія часы. Крызіс не абышоў бокам сферы тэатра і кіно. Аж да 1991-га акцёр не ўдзельнічаў у здымках, падзарабляючы таксістам на сваёй машыне.
Першым фільмам пасля 5-гадовага зацішша стала карціна «глухмені» пра мафіёзную групоўку правінцыйнага пасёлка. Шабалтасу дасталася адна з трох галоўных роляў.
Пасля вяртання ў кіно Іван ўдзельнічаў у здымках фільмаў «блытай», «Вольная ад мужчын», «Трыццатага знішчыць" і тэлесерыяла «Раскол». У 1996 годзе на экраны выйшла стужка «Любіць па-руску 2», дзе Шабалтас згуляў ваеннага лётчыка Воранава, і зноў у яго кінакар'еры наступіў 5-гадовы перапынак.
У 2001 годзе мужчына зняўся ў серыяле «Воровка», дзякуючы якому стаў вядомым сярод расійскіх тэлегледачоў. Іван карыстаўся асаблівай папулярнасцю ў маладых дзяўчат, якія літаральна засыпалі яго лістамі з прызнаннямі ў каханні і хадзілі на ўсе яго спектаклі.
Пазней рушылі ўслед не менш каларытныя і прыкметныя ролі ў серыялах «Марш Турэцкага», «Пяты анёл», «Бедная Насця», «Усё толькі пачынаецца".
Неўзабаве фільмаграфія Шабалтаса ўзбагацілася крымінальным фільмам «Усе ўключана», меладрамай «Прынцэса цырка». У 2009 годзе герой Сяргей Сяргеевіч Пагуляеў ў выкананні артыста з'явіўся ў серыяле «Адмиралъ». У фільме таксама згулялі Канстанцін Хабенскі, Лізавета Баярская, Уладзіслаў Ветраў, Ганна Кавальчук, Сяргей Бязрукаў, Ягор Бероев.
Вобраз пракурора акцёр узнавіў у музычным фільме «Ласкавы май», у якім гаворка пайшла пра самую папулярную групе перыяду перабудовы. Артыст таксама засвяціўся ў рэйтынгавых праектах «Маргоша», «Мядзведжы кут», «казнакрад».
У шматсерыйным фільме «Джамайку» Іван Міхайлавіч паўстаў у ролі генерала. На першым плане артыст з'явіўся ў меладраме «Анечка». Неўзабаве рэпертуар Шабалтаса папаўняецца спартовым фільмам «Легальны допінг» і медыцынскай меладрамай «Скліфасоўскага». Галоўную ролю мужчына выканаў у крымінальнай стужцы Алены Цыплакова «Пасведчанне аб нараджэнні», дзе таксама з'явіліся Алена Аросьева, Ілля Наскоў, Максім Радугін, Даніла Дунаеў.
Асабістае жыццё
У Івана Шабалтаса ёсць дзеці ад двух папярэдніх шлюбаў: дачка Ганна, якая пайшла па слядах бацькі і скончыла ГІТІС, атрымаўшы дыплом мастацтвазнаўцы, і сын Міхаіл, якога Іван аддаў у музычную школу на клас фартэпіяна і саксафона. Будучы вучнем, хлопчык пачаў выступаць у Еўропе разам з аркестрам. Пасля ён адвучыўся ў МДУ, дзе атрымаў чырвоны дыплом.
У 1999 годзе Іван пазнаёміўся з трэцяй, цяперашняй жонкай Юліяй. Тады ён працаваў таксістам і падвозіў дзяўчыну да хаты, але замест грошай папрасіў у яе тэлефон. Паміж імі завязаўся раман, і з часам яны пажаніліся. Жонка Шабалтаса не мае дачынення да тэатра і мастацтву, па прафесіі яна медык і працуе адміністратарам у клініцы.
Іван Міхайлавіч не афішуюць сямейнае жыццё, таму ў прэсе практычна не з'яўляюцца яго фота з роднымі. Толькі з новай выбранніцай артыст знайшоў тое шчасце ў асабістым жыцці, хоць часам атрымлівае папрокі ад жонкі з-за напружанага графіка працы.
У вольны час Іван аддае перавагу адпачываць разам з сям'ёй на дачы пад Масквой, дзе ў будучыні марыць пабудаваць дом. З канца 90-х гадоў Шабалтас жыве ва ўласнай кватэры, якая знаходзіцца ў цэнтры Масквы.
Да часу яе атрымання акцёр змяніў 19 адрасоў, паспеўшы пажыць у здымных пакоях, інтэрнатах і камуналках. Дапамог выклапатаць гэтыя апартаменты Леў Дураў. Ён з'явіўся перад камісіяй, якая разглядае жыллёвыя пытанні, у грыме пасля здымак і паміж справай пачаў «цкаваць анекдоты», чым разьвесяліў ўсіх прысутных. Нягледзячы на тое, што кватэра была практычна без аздаблення, Іван у першы ж вечар, як толькі атрымаў ключы, вырашыў у ёй спаць прама на падлозе побач з батарэяй. \
Неўзабаве артыст обжил жыллё, зрабіў рамонт. У кабінет ён паставіў тэлескоп, які яму падарыла дачка, і ў вольны час вывучае зорнае неба і паверхню Месяца. Мужчына і праз гады застаўся тым жа рамантыкам, якім быў у юнацтве. Дома ў акцёра захоўваецца рарытэтны прас, старая газавая лямпа, іконы з бацькавай хаты.
Іван Міхайлавіч з ранніх гадоў цікавіцца генеалогіяй. Акцёр высвятліў, што яго прозвішча адбываецца альбо ад літоўскага слова «шабалтис» - прыбалтыйскі бераг, альбо ад звычкі запарожскіх казакоў называць пояса, на якія мацаваліся шаблі, «сабельтасами».
Іван Шабалтас зараз
Іван Шабалтас працягвае здымацца, але пагаджаецца гуляць далёка не ўсе ролі. Ён лічыць сябе больш акцёрам тэатра і таму, бывае, адмаўляецца ад здымак у кіно з-за шчыльнага графіка тэатральных пастановак.
У 2018 годзе з удзелам акцёра адбыліся 2 прэм'еры: меладрама «Катькино полі" і рэтра-дэтэктыў «Таямніцы спадарыні Кірсанавай». Цяпер ён заняты ў спектаклях тэатра на Малой Броннай «фармалінам», «Сірано Дэ Бержерак», «Канкун», «Аркадзя», якія заяўлены ў рэпертуары тэатральнага калектыву і ў 2019 годзе.
фільмаграфія
- 1980 - «Узвейцеся, сокалы, арламі!»
- 1984 - «Невядомы салдат»
- 1986 - «Без тэрміну даўніны»
- 1991 г. - «глухмені»
- 1996 г. - «Любіць па-руску-2»
- 2001 года - «Курортны раман»
- 2003-2004 - «Бедная Насця»
- 2006 - «Усе ўключана»
- 2009 г. - «Ласкавы май»
- 2012-2013 - «Анечка»
- 2013-2017 - «Скліфасоўскага»
- 2015 - «Усё толькі пачынаецца»
- 2017 - «Пасведчанне аб нараджэнні»
- 2018 - «Катькино поле»
- 2018 - «Таямніцы спадарыні Кірсанавай»