біяграфія
Барыс Эйфман - знакаміты савецкі і расійскі харэограф, Народны артыст Расіі, шматгранны пастаноўшчык класічных і акадэмічных спектакляў, а таксама сапраўдны наватар ў балетным мастацтве. Знакамітага балетмайстра нават называюць заснавальнікам сучаснага рускага балета.
Барыс нарадзіўся ў Алтайскім краі, у пасёлку Рубцоўск, куды пад час Вялікай Айчыннай вайны быў адпраўлены бацька артыста, Янкель Эйфман. Як таленавіты прафесійны інжынер Янкель Эйфман ўдзельнічаў у будаўніцтве завода па вытворчасці танкавых рухавікоў. Спатрэбіліся там і веды маці будучага харэографа, Клары Курыс, лекара па адукацыі. Таксама ў Барыса ёсць родны брат Леанід, які, пасталеўшы, іміграваў у Каліфорнію.
Калі Боры было 5 гадоў, сям'я вярнулася ў родную Бесарабію, дакладней у сталіцу Малдовы, Кішынёў. Там хлопчык вучыўся ў сярэдняй школе, пазней пачаў працаваць, а старэйшыя класы паралельна сканчаў на вячэрнім аддзяленні. У падлеткавым узросце Эйфман зацікавіўся танцамі, што і абумовіла далейшую біяграфію творчага юнака. Барыс стаў наведваць балетную студыю пры Палацы піянераў, якой кіравала заслужаны педагог Рашель Бромберг.
Затым юнак паступіў на упершыню арганізаваны факультэт харэаграфіі пры Кішынёўскім музычнай вучэльні і ўжо ў 17 гадоў атрымаў у дзіцячай студыі месца выкладчыка. Прапрацаваўшы ў Малдавіі, Эйфман адправіўся ў Паўночную сталіцу і паступіў у Ленінградскую дзяржаўную кансерваторыю імя М. А. Рымскага-Корсакава на харэаграфічнае аддзяленне. З тых часоў горад на Няве стаў для Барыса Янкялевіч родным.
балет
Дыпламаваным балетмайстрам Барыс Эйфман стаў у 1972 годзе, але яшчэ за два гады да таго артыст зрабіў першыя прафесійныя пастаноўкі на сцэне Малога тэатра оперы і балета ў Ленінградзе. Дэбютнымі пастаноўкамі сталі класічныя спектаклі «Жыцця насустрач», «Гаянэ», «Бліскучы дывертысмент» і іншыя.
Пасля заканчэння кансерваторыі харэограф стаў пастаноўшчыкам Ленінградскага дзяржаўнага акадэмічнага Тэатра оперы і балета імя Кірава, дзе ўпершыню паставіў балет «Руская сімфонія». Паралельна малады чалавек выкладаў у Акадэміі рускага балета імя Ваганавай.
Усесаюзная слава прыйшла да Барыса Эйфману пасля таго, як артыст узяўся паставіць найскладаны спектакль «Жар-птушка» на музыку кампазітара Ігара Стравінскага і паспяхова рэалізаваў задуманае. З гэтым балетам харэограф гастраляваў і па Савецкім Саюзе, і па іншых краінах. Спектакль вырабіў фурор сярод японскай публікі.
Але наўрад ці Эйфман стаў бы культавай асобай, калі б абмяжоўваўся стандартным класічным падыходам да балетнага мастацтва. Барыс Янкялевіч ў душы заўсёды заставаўся наватарам. Артыст прыдумаў здымаць фільмы-балеты на манер фільмаў-спектакляў. Але галоўнае дасягненне Эйфмана - стварэнне ўласнага тэатра «Новы балет» ў 1977 годзе.
Для СССР аўтарскі тэатр з'яўляўся цалкам унікальным з'явай. Тым больш што харэограф не абмяжоўваўся акадэмічнымі элементамі ў сваіх пастаноўках. Ўласная сцэна адкрыла артысту шлях да яшчэ больш эксперыментальнаму падыходу ў творчасці. Напрыклад, Эйфман першым прапанаваў публіцы "беспуантовый балет", танцавальныя рок-спектаклі, дзіцячыя пастаноўкі пад акампанемент сучаснай музыкі.
Гэтым тэатрам Народны артыст кіруе да гэтага часу. Праўда, з 1990 года дзецішча Эйфмана носіць іншая назва - Санкт-Пецярбургскі дзяржаўны акадэмічны Тэатр балета пад кіраўніцтвам Барыса Эйфмана.
Пад новай назвай артыст таксама працягваў эксперыментаваць з пастаноўкамі. Напрыклад, у 1998 годзе Барыс Эйфман паставіў «Мой Іерусалім», у якім разам з этна-кампазіцыямі і рэлігійнай музыкай выкарыстоўвае партыі на тэхна-музыку, напісаную знакамітымі ў гэтай галіне калектывамі Future Sound of London, Wahnfried і Reload.
У 2015 годзе ў тэатра з'явіўся афіцыйны сайт, дзе размешчана інфармацыя аб трупе і рэпертуары, фатаграфіі і навіны тэатра, а таксама кантактная інфармацыя.
Асабістае жыццё
Калі Барыс Эйфман быў малады, артысту прыпісвалі велізарную колькасць раманаў са знакамітымі жанчынамі. Нічога дзіўнага ў гэтым няма: артыст доўгі час вёў кавалерскую лад жыцця, пры гэтым з'яўляючыся імпазантным, прывабным і да таго ж паспяховым чалавекам. Самыя гучныя рамантычныя адносіны ў харэографа былі з прыгажуняй-актрысай Анастасіяй Вярцінскі.
Але ажаніўся Барыс Эйфман значна пазней і на іншай жанчыне. Жонкай харэографа стала балерына Валянціна Марозава. Артысты доўгі час працавалі разам, ды і сёння Валянціна Мікалаеўна аказвае мужу неацэнную дапамогу, толькі ўжо не як танцорка, а як педагог харэаграфіі. Барыс і Валянціна былі ўжо ў сталым узросце, калі вырашыліся стаць бацькамі: у 1995 годзе на свет з'явіўся сын Аляксандр.
Барыс Эйфман зараз
22 ліпеня 2016 года Расія адзначыла юбілей, прысвечаны 70-годдзю знакамітага савецкага і расійскага харэографа, Народнага артыста Барыса Эйфмана. Праз пяць дзён пасля свайго юбілею Барыс Эйфман атрымаў дзяржаўную ўзнагароду Ордэн Пашаны з фармулёўкай "За вялікія заслугі ў развіцці айчыннай культуры і мастацтва, шматгадовую плённую дзейнасць».
Наступны год таксама аказаўся для артыста святочным. У 2017 годзе 40-гадовы юбілей адзначала дзецішча артыста - Тэатр балета Барыса Эйфмана. На працягу ўсяго года ў тэатры праводзіліся мерапрыемствы, прысвечаныя гэтай падзеі.
Трупа падрыхтавала святочную праграму і гастралявала з гэтым спецыяльным канцэртам. Два тыдні артысты тэатра Эйфмана выступалі на гістарычнай сцэне Вялікага тэатра, давалі канцэрты ў гарадах Расіі, але гэтым святочныя гастролі не абмежаваліся. Трупа таксама дала канцэрты ў Паўночнай Амерыцы і Кітаі.
Запланаваных канцэртаў і мерапрыемстваў аказалася так шмат, што арганізатары працягнулі радаваць гледачоў спецыяльнай праграмай і ў 2018 годзе. Фінальны спектакль-канцэрт юбілейнай праграмы «Учора, сёння, заўтра» Барыс Эйфман прызначыў на 13 лютага 2018 года. Як завяршэнне цыклу гастроляў месцам дзеяння абраны роднай Санкт-Пецярбург, а сцэну падае Александрынскім тэатр.
Тэмай гэтага выступу стала сувязь часоў, таму ролі ў канцэрце дасталіся акцёрам трупы розных гадоў - і цяперашнім зоркам тэатра, і нават вучням Акадэміі танца, дзе выкладае Эйфман.
праекты
- 1980 - «Паядынак»
- 1981 - «Заваяванне стыхіі»
- 1982 - «Вар'яцкі дзень, або Жаніцьба Фігаро»
- 1984 - «Дванаццатая ноч, ці Што заўгодна»
- 1986 - «Інтрыгі кахання»
- 1987 - «Майстар і Маргарыта»
- 1990 - «Чалавечыя страсці»
- 1994 - «Дон Кіхот, або Фантазіі вар'ята»
- 1997 - «Чырвоная Жызель»
- 1998 года - «Мой Іерусалім»
- 1999 - «Рускі Гамлет» ( «Сын Кацярыны Вялікай»)
- 2001 года - «Дон Жуан, або Страсці па Мальеру»
- 2005 - «Ганна Карэніна»
- 2009 г. - «Анегін»
- 2013 - «Па той бок граху»
- 2017 - «Учора, сёння, заўтра»