біяграфія
Акіра Курасава - культавы японскі кінарэжысёр, якога называюць найбольш уплывовым рэжысёрам у гісторыі кіно. Акіра Курасава стаў класікам як кінематографа Японіі, так і сусветнага кіно, прычым за межамі роднай краіны майстар кіно атрымаў нават большае прызнанне, чым у роднай краіне. Парадаксальна, але найбольш моцны ўплыў напрацоўкі рэжысёра аказалі на вестэрны, спецыфічны для ЗША жанр.
Знакаміты майстар кіно зняў 30 карцін за 57 гадоў працы, у найбольш плённыя гады праходзілі прэм'еры адразу двух фільмаў за год.
Адзін з самых уплывовых сусветных рэжысёраў Акіра Курасава нарадзіўся ў сакавіку 1910 года ў Токіо. Акіра рос малодшым з 8-мі дзяцей школьнага дырэктара Ісаму Курасавы. Род знакамітага рэжысёра па лініі бацькі меў самурайскі паходжанне. Ўплыў на выхаванне сына меў бацька. Ён прышчапіў дзецям любоў да літаратуры і адкрыў свет кіно. Ісаму стараўся, каб нашчадкі добра ведалі як японскую, так і іншыя культуры свету.
Акіра Курасава выяўляў розныя таленты ўжо ў дзяцінстве. Акіра выдатна маляваў, адну з удалых карцін будучага рэжысёра нават прынялі на прэстыжную выставу «Ніка-тэн». На той момант Курасаве-малодшаму споўнілася 18 гадоў. Поспех мастацкага пачынанні падштурхнуў 18-гадовага юнака да паступлення ў мастацкі каледж. Але спроба аказалася няўдалай. Засмучаны Курасава доўгі час шукаў сябе. Калі маладому чалавеку споўнілася 26 гадоў, Курасава уладкаваўся асістэнтам рэжысёра, які працаваў на прэстыжнай кінастудыі.
фільмы
Творчая біяграфія Акіры Курасавы развівалася павольна. Курасава прыглядаўся да працы знакамітых японскіх рэжысёраў і ўсё больш разумеў, што хацеў бы апынуцца на іх месцы. Але пачаў Курасава дзейнасць у кіно не як рэжысёр, а як сцэнарыст.
Дэбютная карціна Акіры Курасавы называлася «Конь». Поспеху гэтая карціна не мела, затое дазволіла пачаткоўцу рэжысёру «набіць руку». Фільм «Легенда аб вялікім майстру дзюдо» (ці «Геній дзюдо»), які выйшаў 2 гады праз, аказаўся больш удалым. На маладога майстра звярнулі ўвагу крытыкі. Карціна аб баявых мастацтвах, якая паказвае гісторыю дзюдо ў канцы 19-га стагоддзя, атрымала і глядацкае прызнанне. Праз пару гадоў рэжысёр нават зняў працяг гэтага фільма.
Кожны наступны фільм Акіры апыняўся больш паспяховым, чым папярэдні. Пасля заканчэння вайны, у 1948 годзе, Курасава падарыў гледачам драматычную карціну «П'яны анёл». Галоўнага героя - лекара, які спрабуе выратаваць гангстара ад цяжкай хваробы, адыграў Тоширо Мифуне. На той момант Мифуне быў малавядомым акцёрам. Можна сказаць, што Курасава адкрыў гэтую зорку гледачам. Пасля Мифуне зняўся ў 15-ці стужках знакамітага рэжысёра і стаў самай яркай зоркай кінематографа Паднябеснай.
Слава абрынулася на Акіра Курасаву ў 1950 годзе. У гэтым годзе на экраны выйшаў першы шэдэўр рэжысёра - карціна «Расемон». Гэта экранізацыя, для якой быў падабраны сапраўды добры зыходны матэрыял - аповяд Рюноскэ Акутагава, жывога (на той момант) класіка японскай літаратуры, «У гушчары». Пры гэтым іншы аповяд пісьменніка «Брама Расемон» ў сцэнары фільма не выкарыстоўваецца, але ў карціне відаць атмасферныя паралелі з гэтым творам.
Фільм зняты ў папулярным жанры японскага кіно «дзідайгэкаў» - фільм пра самураяў часоў феадальнай Японіі. Але пры такім жанры і стылістыцы рэжысёр змог зрабіць карціну інтэрнацыянальнай і магчымай для ўспрымання гледачамі і за межамі роднай краіны рэжысёра.
Гэты праект прынёс Курасаве першую прэстыжную ўзнагароду - "Залатога льва» на Венецыянскім фестывалі кіно. Фільм апынуўся папулярным на заходнім рынку і прынёс велізарныя касавыя зборы.
Ўплыў бацькі праявілася ў творчасці Акіры Курасавы ў 1950-х гадах. Яшчэ ў дзяцінстве рэжысёра нашчадак самурая Ісаму Курасава прывіў сыну любоў да шэдэўраў сусветнай літаратуры, частка якіх мелі расійскае паходжанне. У 1951 годзе на экраны выйшаў фільм «Ідыёт» паводле аднайменнага рамана расійскага генія Фёдара Дастаеўскага. Праўда, рэжысёр змяніў сюжэтную лінію і перанёс дзеянне карціны на Хакайда.
У 1952 году Курасава зноў звяртаецца да рускай класіцы і здымае філасофскі драматычны фільм пад назвай «Жыць», заснаваны на аповесці «Смерць Івана Ільіча» Льва Мікалаевіча Талстога. Дзеянне фільма таксама перанесена ў Японію і факусуюць на такійскім бюракратаў.
Подых расійскай класікі адлюстравалася на яшчэ адным шэдэўры Курасавы. У 1957 году рэжысёр зняў фільм «На дне». У аснову карціны лягло аднайменнае твор Максіма Горкага. Праўда, Акіра Курасава ва ўласным аўтарскім «прачытанні» зрабіў фільм некалькі іранічным.
У 1954 году выйшаў непераўзыдзены шэдэўр «Сем самураяў». Як і «Расемон», гэты фільм паказвае сюжэт пра самураяў і ставіцца да жанру «дзідайгэкаў», але ў новай карціне майстар кіно яшчэ далей прасунуўся па шляху зліцця ўсходняга і заходняга кінематографа. Галоўным дасягненнем Акіры Курасавы, якое і ператварыла фільм «Сем самураяў» у легенду, стала сціранне межаў выкарыстання напрацовак заходняй і ўсходняй кінематаграфічных традыцый, а таксама перапляценне элементаў і архетыпаў, тыповых для высокай і поп-культуры.
70-ыя гады апынуліся вельмі складанымі ў жыцці геніяльнага рэжысёра. Як ні дзіўна, на радзіме Курасава пахваліцца папулярнасцю. Акіра насілі на руках на Захадзе, але ў Японіі ў яго пачаўся крызіс з фінансаваннем фільмаў, якія прынеслі славу як рэжысёру, так і роднай краіне Курасавы. Па гэтай прычыне рэжысёр ледзь не скончыў жыццё самагубствам.
Адзін з шэдэўраў Курасавы убачыў свет дзякуючы расійскай кінастудыі «Масфільм», на базе якой рэжысёру дазволілі зняць карціну. Карціна называлася «Дэрсу Узала» і стала першай працай стваральніка ня на японскай мове. Фільм ганараваўся галоўнай узнагароды міжнароднага фестывалю ў Маскве і атрымаў 2 статуэткі «Оскар».
З апошніх фільмаў майстры, якія атрымалі сусветнае прызнанне, вылучаюцца праекты «Кагемуся: Цень ваяра» і «Ран». Гэта дзве самурайскія эпапеі. Пад фінал творчага жыцця Курасава зняў дзве знакамітыя драмы - «Аўгустоўская рапсодыя» і «Яшчэ няма». Апошняя карціна пабачыла свет у 1993 годзе. Названыя фільмы былі намінаваныя на "Оскар".
Асабістае жыццё
З будучай жонкай вялікі рэжысёр сустрэўся на здымках фільма «Самыя прыгожыя». Його Ягучи працавала актрысай. Карціна здымалася на фабрыцы і па задуме рэжысёра распавядала пра жанчын, якія працавалі на гэтай фабрыцы. Для ўваходжання акторак у вобраз стваральнік фільма пасяліў жанчын на фабрыцы. Праз нейкі час артысткі збунтаваліся і паслалі да Акіра ў ролі перагаворшчыка його Ягучи. Гутарка актрысы і рэжысёра плаўна перацёк у раман.
Асабістае жыццё Акіры Курасавы і яго другой палоўкі його склалася шчасліва. У каханні і без скандалаў і ўзрушэнняў пара пражыла да самай смерці Курасавы. У гэтым саюзе з'явілася на свет двое дзяцей: сын Хісао, які пасля стаў прадзюсарам, і дачка Казуко, абрала сваёй прафесіяй мадэляванне адзення.
смерць
У 1995 годзе, калі Курасава здымаў сваю апошнюю карціну, ён атрымаў сур'ёзную траўму спіны, з прычыны якой апынуўся ў інвалідным крэсле. Ён марыў памерці на сваім працоўным месцы - на здымачнай пляцоўцы. Але жыццё распарадзілася па-іншаму. 88-гадовы Акіра Курасава памёр з-за інсульту ў бальніцы. Смерць лекары канстатавалі 6 верасня 1998 года.
У 1999 годзе, каб ушанаваць памяць вялікага рэжысёра, Такасі Коидзуми зняў фільм «Пасля дажджу" франка-японскай вытворчасці па сцэнары самога Курасавы. Бо гэты фільм выступіў як даніна памяці, Такасі Коидзуми заклапаціўся тым, каб і здымачная група мела стаўленне да майстра кіно. Кампазітарам "Пасля дажджу" стаў Масару Сато, які да гэтага працаваў над карцінамі Курасавы. Акрамя таго, адну з роляў атрымаў сын таго самага Тасіра Мифуне, які атрымаў папулярнасць як раз дзякуючы ролях у карцінах майстра, акцёр Хамагути Міфунэ.
фільмаграфія
- 1950 - «Расемон»
- 1952 - «Жыць»
- 1954 - «Сем самураяў»
- 1955 - «Я жыву ў страху»
- 1957 - «Трон у крыві»
- 1957 - "На дне"
- 1958 - «Тры нягодніка ва ўтоенай крэпасці»
- 1960 - «Дрэнныя спяць спакойна»
- 1961 - «Целаахоўнік»
- 1962 - «Адважны самурай»
- 1965 - «Чырвоная барада»
- 1970 г. - «Пад стук трамвайных колаў»
- 1980 - «Цень ваяра»
- 1985 - «Ран»
- 1991 г. - «Аўгустоўская рапсодыя»