біяграфія
Сяргей Сяргеевіч Пракоф'еў - адзін з самых значных кампазітараў XX стагоддзя, прычым не толькі для айчынных аматараў класічнай музыкі. Яго сімфанічная казка для дзяцей «Пеця і воўк», балет «Рамэа і Джульета» і меланхалічная сімфонія №7 ўваходзяць ва ўсе спісы сусветных шэдэўраў.Дзяцінства і юнацтва
Нарадзіўся Сяргей у Данецкай вобласці, у станіцы Сонцовка, якая цяпер называецца вёскай Краснае. Бацька Пракоф'ева быў навукоўцам, займаўся агранома, так што сям'я належала да інтэлігенцыі. Выхаваннем сына займалася мама, а так як жанчына ў дзяцінстве нядрэнна навучылася граць на піяніна, яна і дзіцяці стала прывучаць да музыкі і інструменту.
Упершыню за фартэпіяна Сярожа сеў ва ўзросце 5 гадоў, а ўжо праз некалькі месяцаў напісаў першыя п'ескі. Маці запісвала ўсе яго творы ў спецыяльную сшытак, дзякуючы чаму гэтыя дзіцячыя працы захаваліся для нашчадкаў. Да 10 гадоў Пракоф'еў ўжо меў у сваім арсенале масу твораў, у тым ліку дзве оперы.
Усім навакольным было зразумела, што такі музычны талент трэба развіваць, і для хлопчыка наймаюць аднаго з праслаўленых расійскіх выкладчыкаў Золата Рэйна Глиэра. У 13 гадоў Сяргей з'язджае ў Санкт-Пецярбург і паступае ў сталічную кансерваторыю. Прычым скончыў яе адораны юнак адразу па трох напрамках: як кампазітар, піяніст і арганіст.
Калі ў краіне адбылася рэвалюцыя, Пракоф'еў вырашае, што заставацца ў Расеі бессэнсоўна. Ён з'язджае ў Японію, а адтуль дамагаецца дазволу пераехаць у ЗША. Яшчэ ў Санкт-Пецярбургу Сяргей Сяргеевіч пачынаў выступаць як піяніст і на канцэртах выконваў толькі ўласныя творы.
Гэтым жа ён заняўся і ў Амерыцы, пазней гастраляваў па Еўропе, меў вялікі поспех. Але ў 1936 годзе мужчына вяртаецца ў Савецкі Саюз і пастаянна пражывае ў Маскве, калі не лічыць двух кароткатэрміновых гастроляў у канцы 30-х гадоў.
кампазітар
Калі не лічыць раннія, то ёсць дзіцячыя работы, то з самага пачатку складальніцтва Сяргей Пракоф'еў праявіў сябе як наватар музычнага мовы. Яго гармоніі былі настолькі насычаны гукамі, што гэта не заўсёды знаходзіла станоўчы водгук у публікі. Напрыклад, у 1916 годзе, калі ў Пецярбургу ўпершыню выконвалася Скіфская сюіта, многія слухачы сыходзілі з канцэртнай залы, так як музыка абрынулася на іх, нібы прыродная стыхія, і выклікала ў душы страх і жудасць.
Пракоф'еў дасягаў такога эфекту за кошт спалучэння складанай, часта дысануюць, паліфаніі. Асабліва відавочна падобны эфект чутны ў операх «Любоў да трох апельсінаў» і «Агністы анёл», а таксама ў Другой і Трэцяй сімфоніях.
Але паступова стыль Сяргея Сяргеевіча спакайнеў, умерана. Да адкрытага мадэрну ён дадаў рамантызм і ў выніку злажыў самыя знакамітыя творы, якія ўвайшлі ў сусветную летапіс класічнай музыкі. Больш светлыя і меладычныя гармоніі дазволілі прызнаць шэдэўрамі балет «Рамэа і Джульета» і оперу «Заручыны ў манастыры».
А сімфанічная казка «Пеця і воўк», напісаная спецыяльна для Цэнтральнага дзіцячага тэатра, і вальс з балета «Папялушка» і зусім зрабіліся візітоўкамі кампазітара і да гэтага часу, разам з Сёмы сімфоніяй, лічацца вяршыняй яго творчасці.
Нельга не згадаць і музыку для фільмаў «Аляксандр Неўскі» і «Іван Грозны», з дапамогай якой Пракоф'еў даказаў, што можа пісаць у іншых жанрах. Цікава, што для заходніх слухачоў і музыкаў менавіта кампазіцыі Сяргея Пракоф'ева з'яўляюцца ўвасабленнем рускай душы. У такім ракурсе выкарыстоўвалі яго мелодыі, напрыклад, брытанскі рок-музыка Стынг і амерыканскі кінарэжысёр Вудзі Ален.
Асабістае жыццё
Калі кампазітар знаходзіўся на гастролях у Еўропе, ён пазнаёміўся ў Іспаніі з Каралінай Кодзіным, дачкой рускіх эмігрантаў. Яны пажаніліся, і неўзабаве ў сям'і з'явілася двое сыноў - Святаслаў і Алег. Калі ў 1936 году Пракоф'еў вярнуўся ў Маскву, жонка з дзецьмі паехалі разам з ім.
З пачаткам Вялікай Айчыннай вайны Сяргей Сяргеевіч адправіў родных у эвакуацыю, а сам жыў асобна ад іх. Больш з жонкай ён не з'язджаўся. Справа ў тым, што кампазітар пазнаёміўся з Марыяй-Цэцыліяй Мендэльсон, якую ўсе называлі Свету. Дзяўчына вучылася ў Літаратурным інстытуце і была на 24 гады маладзейшы за каханага.
Пракоф'еў падаваў на развод, але Ліна Кодзіным адмовіла, разумеючы, што для яе, як народжанай за мяжой, толькі шлюб з вядомым чалавекам з'яўляецца выратавальнай саломінкай у перыяд масавых арыштаў і рэпрэсій.
Зрэшты ў 1947 годзе савецкі ўрад палічыла першы шлюб Пракоф'ева неафіцыйным і несапраўдным, таму кампазітар змог ажаніцца зноў без якіх-небудзь перашкод. А Ліну, сапраўды, арыштавалі і саслалі ў мардоўскіх лагерах. Пасля масавай рэабілітацыі 1956 года жанчына з'ехала ў Лондан, дзе перажыла былога мужа на 30 гадоў.
Сяргей Пракоф'еў быў вялікім прыхільнікам шахмат, прычым ён гуляў далёка не на аматарскім узроўні. Кампазітар быў сур'ёзным сапернікам нават для прызнаных гросмайстраў і нават абгульваў будучага чэмпіёна свету, кубінца Хасэ Рауля Капабланка.
смерць
Здароўе кампазітара да канца 40-х гадоў моцна аслабла. Ён амаль не выязджаў з падмаскоўнай дачы, дзе выконваў строгі медыцынскі рэжым, але ўсё роўна працягваў працу - пісаў адначасова санату, балет і сімфонію. Зіму Сяргей Пракоф'еў праводзіў у маскоўскай камунальнай кватэры. Менавіта там ён і памёр 5 сакавіка 1953 гады ў выніку чарговага гіпертанічнага крызу.
Так як кампазітар памёр у адзін дзень з Язэпам Сталіным, то ўся ўвага краіны было прыкавана да смерці «правадыра», а скон кампазітара апынулася фактычна незаўважанай і неасветленай прэсай. Сваякам нават давялося сутыкнуцца з цяжкасцямі арганізацыі пахавання, але ў выніку Сяргей Сяргеевіч Пракоф'еў быў супакоіцца на Новадзявочых могілках.
творы
- Опера «Вайна і свет»
- Опера «Любоў да трох апельсінаў»
- Балет «Рамэа і Джульета»
- Балет «Папялушка»
- Класічная (Першая) сімфонія
- сёмая сімфонія
- Сімфанічная казка для дзяцей «Пеця і воўк»
- П'есы «мімалётна»
- Канцэрт № 3 для фартэпіяна з аркестрам