біяграфія
Віктар Андрэевіч Юшчанка - старшыня Нацыянальнага банка, прэм'ер-міністр пры прэзідэнце Леанідзе Кучме, трэці прэзідэнт Украіны (2005-2010), лідэр «Аранжавай рэвалюцыі».
Нарадзіўся будучы палітык 23 лютага 1954 года ў вёсцы Хоружевка, Сумскай вобласці. Прозвішча Юшчанка ставіцца да старажытнага казацкая роду. Бацькі Віктара працавалі ў сельскай школе. Айцец Андрэй Андрэевіч - ветэран Айчыннай вайны, выкладаў замежную мову, маці Варвара Цімафееўна вяла матэматыку і фізіку.
У Віктара ёсць старэйшы брат Пётр 1946 года нараджэння, які займаў дэпутацкае крэсла Вярхоўнай рады з 2002 па 2008 гады. Палітыкай заняўся і родны пляменнік Віктара Андрэевіча Яраслаў, які з 2005 года атрымаў пасаду намесніка кіраўніка абласной Харкаўскай адміністрацыі. У дзяцінстве малодшы Юшчанка рос спакойным паслухмяным хлопчыкам без лідэрскіх задаткаў.
кар'ера
Пасля заканчэння школы Віктар Андрэевіч адвучыўся ў Фінансава-эканамічным інстытуце горада Тернополя на бухгалтара. Пасля атрымання дыплома аб вышэйшай адукацыі ў 1975 годзе Юшчанка адправіўся на службу ў войска радавым пагранвойскаў. У 1976 годзе пасьля дэмабілізацыі Віктар ўладкоўваецца эканамістам у аддзяленне Дзяржбанка пгт. Ульяновка, недалёка ад роднай вёскі.
Праз год пасля пачатку працоўнай дзейнасці Юшчанка становіцца членам КПСС. Адпрацаваўшы на адным месцы 8 гадоў, малады спецыяліст атрымлівае павышэнне ў Рэспубліканскае аддзяленне Дзяржбанка ў сталіцы Украінскай ССР. Праз год паспяховай працы на новым месцы Юшчанка становіцца намесьніца кіраўніка крэдытнага аддзела, а праз тры гады - намеснік старшыні праўлення Аграпрамысловага банка СССР.
палітыка
З распадам СССР Аграпрамысловы банк быў ператвораны ў банк «Украіна», а ў пачатку 1993 гады стаў Нацыянальным банкам Украіны, пасаду кіраўніка якога заняў Віктар Юшчанка. Эканаміст прымаў непасрэдны ўдзел у стварэнні фінансавай сістэмы маладой дзяржавы. Юшчанка стаў аўтарам ідэі нацыянальнай валюты - грыўны.
У сярэдзіне 90-х пасля пачатку эканамічнага крызісу Юшчанка ўзначаліў групу спецыялістаў, якім удалося знізіць інфляцыю і працягнуць грашовую рэформу. У 1996 годзе такая дзейнасць банкіра была высока ацэненая Еўрапейскім банкам рэканструкцыі і развіцця, які прызнаў Юшчанка лепшым банкірам года. У 1999 годзе Віктару Андрэевічу прапанавалі ўзначаліць урад Украіны.
Прэм'ер-міністр Украіны
Сваю працу на пасадзе прэм'ер-міністра ўрадавага апарата Леаніда Кучмы Віктар Андрэевіч пачаў 3 снежня 1999 года. Рашэнне эканамічных пытанняў Юшчанка адразу ж узяў на сябе. Міністр адмовіўся ад заганнай практыкі выкарыстання кароткатэрміновых крэдытаў для напаўнення бюджэту, што дазволіла скараціць нерацыянальныя выдаткі дзяржавы. Юшчанка прывёў у парадак аплатную сістэму ў паліўным сектары, пасля чаго ў бюджэт Украіны навучыліся рэгулярныя выплаты, якія спрыялі яго напаўненні. Новы прэм'ер-міністр пачаў змагацца з ценявым бізнесам.
Ужо за год такіх кардынальных змен у эканоміцы ўпершыню за 9 гадоў існавання дзяржавы пачаўся рост ВУП, рэгулярныя выплаты сацыяльных дапамог і зарплат. Гарады і вёскі перайшлі на бесперапыннае спажыванне электраэнергіі. Але супрацьдзеянне карупцыі Юшчанка і яго паплечніцы Юліі Цімашэнка прывяло да адкрытага канфлікту з апаратам Леаніда Кучмы, многія прадстаўнікі якога былі абвінавачаныя ў перавышэньні службовых паўнамоцтваў.
У 2001 годзе Цімашэнка была арыштаваная на 1,5 месяца, а ў Кіеве ўспыхнуў першы пажар нацыянальнага незадаволенасці. Неўзабаве Кабінету міністраў Юшчанка быў абвешчаны вотум недаверу, і Віктар Андрэевіч вымушаны быў падаць у адстаўку. Пасада прэм'ер-міністра заняў Віктар Януковіч.
Праз год палітык арганізуе апазіцыйную дзейнаму прэзідэнту партыю «Наша Украіна» і становіцца дэпутатам Вярхоўнай Рады IV склікання. Выбары ў парламент Украіны становяцца пераломным момантам у палітычнай біяграфіі Юшчанка. Насельніцтва праявіла максімум даверу да блоку «Наша Украіна», што дазволіла партыйцам заняць 23% мандатаў. Пазіцыю лідэра апазіцыі кіруючаму рэжыму Юшчанка утрымліваў на працягу 2 гадоў. Яго рэйтынгі ўпэўнена трымаліся вышэй, чым у канкурэнтаў.
атручванне
У 2004 перад надыходзячымі выбарамі было абвешчана, што Віктар Андрэевіч падвергнуўся атручвання неўстаноўленым рэчывам. Меркавалася, што супраць Юшчанка выкарыстоўваўся дыяксін, які прыводзіць да дэфармацыі асобы і скурных пакроваў.
Змены ў вонкавым абліччы Віктара Андрэевіча былі бачныя на фота да і пасля атручвання: скура асобы набыла шэры адценне і пакрылася мноствам няроўнасцяў. Следства вялося сіламі Украіны і Еўропы. Заказчык не быў устаноўлены, але атручэнне дыяксінам было пацверджана міжнароднай групай экспертаў.
Прэзідэнт Украіны
Невядомая хвароба не перашкодзіла Юшчанка перамагчы на прэзідэнцкіх выбарах. Пасля другога тура выбараў 21 лістапада былі абвешчаныя папярэднія вынікі, па якіх з перавагай у 3% перамагаў Віктар Януковіч. Але партыю «Наша Украіна» і кандыдата Юшчанка такія вынікі галасавання не задаволілі, бо міжнароднымі назіральнікамі было зафіксавана вялікая колькасць парушэнняў.
22 лістапада блок Юшчанка пад аранжавымі сцягамі партыі пачынае бестэрміновы мітынг на Майдане Незалежнасці. На працягу двух месяцаў пратэстоўцаў удалося дамагчыся прызнання вынікаў выбараў несапраўднымі. Пасля чаго 26 снежня быў праведзены паўторны другі тур, на якім Юшчанка набраў на 8% больш свайго апанента. 23 студзеня 2005 гады Віктар Андрэевіч ўступіў на пасаду трэцяга прэзідэнта краіны.
Стаўшы прэзідэнтам, Юшчанка пачаў праграму па актывізацыі нацыянальнай самасвядомасці. Ён звярнуўся да гісторыі, максімальна пабольшыць ролю Галадамору 30-х, як акцыі генацыду Расеі супраць Украіны. Юшчанка спрыяў прызнанні ветэранамі ўдзельнікаў Украінскай паўстанцкай арміі, якія падчас Другой Сусветнай вайны сталі на бок фашысцкай Германіі.
У знешняй палітыцы Віктар Андрэевіч аддаваў перавагу падтрымліваць ЗША і Эўразьвяз, размяшчэнне ПРА ва Усходняй Еўропе і процідзейнічаць Расіі. Падчас расейска-грузінскага канфлікту 2008 года Украіна пастаўляла зброю на Каўказ, дапамагаючы Саакашвілі. Але з 2006 года рэйтынгі прэзідэнта сталі рэзка падаць, а да моманту наступных выбараў на яго баку знаходзілася не больш за 5% насельніцтва.
Асабістае жыццё
Віктар Андрэевіч быў двойчы жанаты. Першай жонкай Юшчанка стала Святлана Міхайлаўна Калеснік, выкладчыца ўкраінскага мовы і літаратуры, якая падарыла будучага прэзідэнта двух дзяцей: дачка Віталіну і сына Андрэя. У 1993 годзе адбылося знаёмства Юшчанка і Кацярыны Міхайлаўны Чумачэнка. Украінка, якая пражывала ў ЗША, стала другой жонкай палітыка. Праз пяць гадоў закаханыя пажаніліся.
Ад другога шлюбу ў Віктара Андрэевіча трое дзяцей: дочкі Сафія-Вікторыя, Хрысціна-Катрын і сын Тарас. Юшчанка яшчэ да прэзідэнцкага тэрміну стаў дзядулем. Старэйшая дачка Віталіна падарыла бацьку трох унукаў: Ярыну-Дамініка Юшчанка-Ганчар, Віктара і Андрыяну Хахлевых. У сям'і сына Андрэя нарадзілася дачка Варвара.
Віктар Юшчанка зараз
Зараз былы прэзідэнт Украіны знаходзіцца на заслужаным адпачынку. Нягледзячы на тое, што афіцыйная пенсія Юшчанка складае $ 300, жыве ён ў асабістым фальварку ў сяле Новыя Безрадичи, што ў 40 кіламетрах ад Кіева. На тэрыторыі асабістага ўчастка ў 3,5 га ў Юшчанкі знаходзіцца ўласная пчальнік, сталярная майстэрня, вятрак, фермерская і садоўніцкае гаспадарка, вадаём.
У трохпавярховым доме, акрамя жылых памяшканняў, размясціўся музей нацыянальных промыслаў і бібліятэка. Віктар Андрэевіч славіцца шляхетным калекцыянерам прадметаў народнага промыслу, таму часта наведвае антыкварны рынак на левабярэжжы. Акрамя ўласнага гаспадаркі Юшчанка займаецца будаўніцтвам хаты-мары па эскізах Тараса Шаўчэнкі, якую ён плануе скончыць да 200-годдзя пісьменніка.
У 2016 годзе на сайце Адміністрацыі Украінскага ўрада была апублікаваная петыцыя, прыхільнікі якой заклікаюць да вяртання Юшчанка ў палітычнае жыццё краіны. У тэксце прашэння гучыць прапанова аб вяртанні Віктара Андрэевіча ў 2017 годзе на пасаду старшыні Нацыянальнага банка.