біяграфія
Халіма Султан - наложніца кіраўніка Асманскай імперыі Мехмеда III. Яна нарадзіла ад султана траіх дзяцей. Двойчы за час жыцця насіла тытул Валід-султан. Халіма нарадзілася ў Абхазіі у 1571 годзе, у сям'і Акуч Бея. Пры нараджэнні дзяўчынку назвалі Алтуншах, але пазней імя змянілася на Халіма. У раннім узросце дзяўчына стала наложніцай у гарэме будучага султана Мехмеда III. У гэты момант ён служыў ваенным начальнікам адной з адміністрацыйных адзінак Асманскай імперыі.
Мехмед выяўляў найбольшую сімпатыю да Халіма у параўнанні з іншымі дзяўчатамі з гарэма, і неўзабаве яна стала яго ўлюбёнкай. У 1587 годзе наложніца нарадзіла сына ад будучага султана. Хлопчык атрымаў імя Махмуд. Да ўзыходжання на трон дзяўчына яшчэ двойчы стала маці. Другім у Мехмеда і Халіма нарадзіўся хлопчык Мустафа.
Трэцім дзіцем аказалася дзяўчынка, імя якой на дадзены момант невядома. Дачка будучага султана стала жонкай вялікага візіра Давуд-пашы, які ў свой час карыстаўся бязмежным даверам кіраўніка Асмана II і праславіўся тым, што пасля ў 1622 годзе забіў гэтага кіраўніка Асманскай імперыі.
У палацы султана
Трон кіраўніка Асманскай імперыі ў 1595 году перайшоў да Мехмеда. Халіма трапляе ў палац Топканы, дзе ўся ўлада засяроджаная ў руках Валід Сафие-султан, маці новага султана Мехмеда III. Сафие мела велізарны ўплыў на султана, чым ўмела карысталася для дасягнення асабістых мэтаў. Жанчына згуляла немалаважную ролю ў пакарання уласнага ўнука Махмуда, першынца Халіма і Мехмеда. Сафие патрапіла паведамленне ад рэлігійнага празорцы, прызначаліся першапачаткова Халіма.
У лісце гаварылася пра тое, што сына Сафие ў бліжэйшыя паўгода чакае немінучая смерць. Трон султана, па словах празорцы, атрымае ў спадчыну старэйшы сын Халіма - Махмуд. Па запісах ангельскага пасла, Махмуд адмоўна ставіўся да метадаў праўлення ў палацы сваёй бабулі. Ён заяўляў, што тая шануе толькі ўласнае жаданьне матэрыяльнага дабрабыту, маючы пры гэтым велізарную ўладу над яго бацькам-султанам.
Пра выслоўях Махмуда даведаўся сам султан Мехмед III, пасля чаго западозрыў сына ў тым, што ён намышляе зрынуць яго з пасады кіраўніка. Рэўнасць да Мехмеда разам з падазрэннямі прывялі да таго, што султан распарадзіўся пакараць смерцю ўласнага дзіцяці. Пры гэтым дадзенае рашэнне ён прыняў, знаходзячыся пад ціскам сваёй маці Сафие Султан. Пакаранне сына стала сумным падзеяй у гісторыі жыцця Халіма.
У 1604 годзе прадказанне аб смерці султана Мехмеда III спраўдзілася. Па звычаі Асманскай імперыі усіх братоў новага султана павінны былі пакараць смерцю, каб не распальваць сярод іх барацьбу за ўладу і не дапусціць узнікнення беспарадкаў у краіне. Мехмед, вынікаючы гэтай крывавай традыцыі, загадаў пакараць смерцю 19 сваіх адзінакроўных братоў. Па гэтай прычыне над Мустафой, другім сынам Халіма, навісла смяротная небяспека.
Улада пасля скону Мехмеда пераняў яго сын Ахмед, якому на той момант было трыццаць гадоў. Новы султан вырашыў пакінуць у жывых свайго адзінага брата. Як мяркуюць навукоўцы, прычынай такога ўчынку стала псіхічная хвароба Мустафы, з-за якой, на думку Ахмеда I, брат не мог прэтэндаваць на трон кіраўніка Асманскай імперыі ў любым выпадку.
Але яшчэ адной важнай прычынай, па якой Ахмед падарыў Мустафа жыццё, стала ўплыў, аказаны на яго яго каханай наложніцай Кёсем. Апошняя не магла дазволіць, каб у выпадку смерці Ахмеда да ўлады прыйшоў яго старэйшы сын Асман, маці якога з'яўлялася іншая наложніца султана - Махфируз. Кёсем была ўпэўненая, што калі Асман стане султанам, то карае смерцю яе двух сыноў, якіх яна нарадзіла ад Ахмеда.
Султан Ахмед I правілаў аж да 1617 года. Увесь гэты час Мустафа быў ізаляваны ад навакольнага свету ў адной з пакояў султанской палаца. За Мустафой пастаянна сачыла стража, не даючы яму ні адзінай магчымасці вырвацца на волю. Сама Халіма адпраўлена ў Стары палац, дзе яна атрымлівала пэўныя выплаты за тое, што стала ўдавой султана.
Валід-султан
У лістападзе 1617 года султан Ахмед I памёр. У гэты момант з'явілася дылема, якой у гісторыі Асманскай імперыі раней не ўзнікала ні разу. На трон прэтэндавалі стразу два шехзаде. Двор падзяліўся на дзве групы. Першая выказвалася за тое, каб дзяржавай пачаў правіць брат нябожчыка султана псіхічна хворы Мустафа. Гэтую фракцыю ўзначалілі вышэйшы саветнік па пытаннях ісламу Ходжасадеттинзаде Мехмет Эсат-эфенди і Софу Мехмед-паша, які замяшчаў галоўнага міністра султана падчас яго адсутнасці ў Стамбуле.
Пры гэтым сваю пазіцыю першая група абгрунтоўвала тым, што да асманаў, сыну Ахмеда, не будзе належнага даверу народа з-за яго юнага ўзросту. Другая група пад кіраўніцтвам кіраўніка чорных еўнухаў Мустафы-ага была супраць праўлення Мустафы, сцвярджаючы, што псіхічна хворы чалавек не здольны кіраваць імперыяй. У канчатковым выніку пярэчанні Мустафы-ага не прынялі. Кіраўніком быў прызначаны Мустафа.
Пасля ўзвядзення на трон другога сына Халіма тэрмінова даставілі з Старога палаца і абвясцілі яе Валід-султан. З-за псіхічнага адхіленні Мустафа правіць самастойна не змог, таму Валід прыйшлося ўзяць стырно кіравання Асманскай імперыяй.
Рашэння новая Валід-султан прымала, параіўшыся з вялікім візірам Даматой Халила-пашай. Праўленне краінай чалавекам з нездаровай псіхікай не задаволіла многіх. У 1617 году адна з фракцый пры палацы звергнула Мустафу з султанской трона, а на яго месца быў прызначаны пляменнік Асман II.
Былы султан зноў трапіў у зняволенне ў Кафес, а яго маці адправілі назад у Стары палац. Пасля кіравання Мустафы Халіма сталі выплачваць дадатковую пенсію. Цяпер жанчына атрымлівала дапамогу не толькі за тое, што была ўдавой кіраўніка, але і за тое, што яна з'яўляецца былой Валід. Праўленне Асмана II доўжылася да 1622 года, пакуль падчас бунту янычары ня зрынулі яго з султанской трона. Мяцежнікі вызвалілі Мустафу і яго зноў абвясцілі кіраўніком Асманскай імперыі.
Гісторыкі мяркуюць, што, магчыма, тут не абышлося без умяшальніцтва Халіма, якая разам з візірам Карай Давуд-пашай распрацавала выразны план па вяртанні сыну тытула кіраўніка. У краіне пасля вяртання Мустафы I пачалі разгарацца канфлікты. Каб урэгуляваць сітуацыю ў імперыі, маці кіраўніка ў 1623 годзе прапанавалі паваліць Мустафу з трона ў абмен на яго жыццё. Валід пагадзілася, пасля чаго Мустафу адправілі ў Кафес.
Асабістае жыццё
Пасля смерці султана Мехмеда III асабістым жыцці ў Халіма як такой не было. Жанчына прысвяціла сябе дзецям, яна зрабіла ўсё магчымае, каб Мустафа апынуўся ва ўладзе. Біяграфія былой Валід легла ў аснову шматлікіх фільмаў, у тым ліку і ў аснову серыяла «Цудоўны стагоддзе. Імперыя Кёсем », дзе роля Халіма згуляла акторка Аслыхан Гюрбюз.смерць
Халіма ў 1623 годзе вярнулася ў трэці раз у Стары палац, дзе ў гэтым жа годзе памерла. Мустафа пражыў яшчэ 16 гадоў. Пасля смерці яго цела было пахавана без усялякіх ушанаванняў.