біяграфія
Віктар Бут - чалавек, гісторыя жыцця якога цалкам вартая экранізацыі. Паліглот і прадпрымальнік, які ва ўсім свеце вядомы не інакш, як «зброевы барон» або «гандляр смерцю». Спіс абвінавачванняў, прад'яўленых Віктару, халадзіць кроў: гандаль зброяй, падтрымка тэрарыстычных арганізацый - усё гэта «пацягнула» на 25 гадоў строгага рэжыму, якія Буту трэба будзе зараз правесці ў амерыканскай турме.Дзяцінства і юнацтва
Віктар Бут нарадзіўся 13 студзеня 1967 года. Радзіма Бута - Душанбе, аднак сам Віктар перыядычна называў месцам свайго нараджэння Ашхабад.
Адслужыўшы ў арміі, Віктар паступіў у Ваенны інстытут замежных моў, выбраўшы для вывучэння партугальская. За час вучобы Бут паспеў папрацаваць перакладчыкам у Анголе і Мазамбіку.
У 1990-м, скончыўшы паскораныя курсы кітайскай, Віктар напісаў заяву аб звальненні з войска. Малады чалавек даслужыўся да звання старшага лейтэнанта.
«На грамадзянцы» Віктар Бут пачаў кар'еру перакладчыка ў цэнтры авіяперавозак, пастаянна лётаў у камандзіроўкі ў Бразілію і Мазамбік. Аднак ужо ў той час Бут пачаў задумвацца аб уласным бізнэсе.
бізнес
Адкрыццё ўласнай справы стала магчымым толькі пасля распаду Савецкага Саюза. Варта адзначыць, што ў пачатку 1990 гадоў авіяпрадпрыемства прыйшлі ў заняпад. Кампаніі руйнаваліся, таму набыць самалёт у можна было практычна задарма. Віктар Бут так і паступіў: мужчына купіў адзін самалёт, такім чынам паклаўшы пачатак ўласнай авіякампаніі.
Неўзабаве мужчына ўжо валодаў кампаніяй «Трансавиа», якая была зарэгістраваная ў Казані. Таксама, па звестках СМІ, Буту належала Алмацінская кампанія «IRBIS». Першы капітал Віктар зарабіў на авіяперавозках. Прадпрымальнік дастаўляў жывыя кветкі ў краіны Персідскага заліва, а таксама замарожанае мяса ў Нігерыю і паўднёваафрыканскія рэспублікі.
З 1996 года Віктар Бут стаў дастаўляць расійскія самалёты-знішчальнікі ў Малайзію. Прыкладна ў той жа час у СМІ пачалі з'яўляцца першыя здагадкі і нават прамыя абвінавачванні ў адрас прадпрымальніка: нібыта мужчына перавозіў не толькі легальныя грузы, але і гандляваў зброяй з краінамі, якія трапілі пад міжнароднае эмбарга.
Гэтыя здагадкі пагаршаліся сведчаннямі пілотаў кампаніі, якія сцвярджалі, што ніколі не бачылі, што менавіта перавозяць, паколькі грузы заўсёды былі забітыя ў непразрыстыя скрыні.
З 1995-га па 1998-ы Віктар Бут жыў у Бельгіі, аднак у гэты час ужо было распачатае расследаванне, звязанае з яго бізнэсам. Неўзабаве мужчыну давялося пераехаць у Арабскія Эміраты - там размяшчаўся офіс кампаніі «Air Cess Liberia», якая таксама знаходзілася ў яго ўласнасці.
Абвінавачванне і суд
Тым часам, чуткі і падазрэнні ў адрас Віктара Бута ўзмацняліся. Па звестках СМІ, ужо да канца 90-х гадоў за бізнэсмэнам замацавалася слава нелегальнага гандляра зброяй, аднаго з найбуйнейшых у Расіі. Па некаторых здагадках, сярод кліентаў Бута былі ўрада і незаконныя тэрарыстычныя фарміравання Афганістана і Анголы, Руандзе і Сьера-Леонэ, а таксама баявікі «Аль-Каіды».
У 2002 годзе ў амерыканскіх СМІ апублікавалі скандальную інфармацыю. Віктара Бута назвалі арганізатарам буйнога нелегальнага рынку ўзбраення. Па версіі журналістаў Злучаных Штатаў, бізнэсмэн купляў зброю на заводах постсавецкіх краін. Затым Віктар Бут нібыта прадаваў гэта ўзбраенне, а таксама абменьваў на алмазы тым краінам, на якія распаўсюджваецца афіцыйнае эмбарга ААН.
Брытанскі бок, таксама далучылася да расследавання, апублікавала лічбы. Так, па версіі аднаго з найбуйнейшых выданняў краіны, Віктар Бут зарабіў $ 30 млн толькі на зброі, пастаўленым паўстанцам "Талібану".
У 2005-м рашэннем суда Злучаных Штатаў былі замарожаныя актывы 30 кампаній, дзейнасць якіх так ці інакш апынулася звязаная з імем Віктара Бута. Тады ж з'явіліся звесткі аб тым, што Бут нібыта прадаваў не толькі зброя, але і сур'ёзную ваенную тэхніку - верталёты і танкі. Усе ўзбраенне, па звестках ЗША, накіроўвалася ў гарачыя кропкі азіяцкіх краін і на афрыканскі кантынент.
Год праз Джордж Буш, тады прэзідэнт Злучаных Штатаў, асабістым рашэннем унёс імя Віктара Бута ў спіс людзей, чые рахункі і актывы на тэрыторыі ЗША падлягаюць замарозцы. Буш растлумачыў, што дзейнасць Бута падтрымлівала ўзброены канфлікт у Рэспубліцы Конга, а гэта наўпрост пагражала знешняй палітыцы Амерыкі.
Сам Віктар Бут неаднаразова абвяргаў абвінавачванні ў дачыненні да незаконнага абароту ўзбраення. У лістападзе 2006-га прадпрымальнік пагадзіўся на інтэрв'ю радыё «Эхо Москвы», у якім падкрэсліў, што прэтэнзіі да яго звязаныя выключна з жаданнем амерыканскага боку апраўдаць уласныя няўдалыя спробы паўплываць на сітуацыю ў краінах Цэнтральнай Афрыкі.
Двума гадамі пазней, 6 сакавіка 2008-га, Віктара Бута арыштавалі ў Бангкоку. Ордэр на арышт быў выдадзены урадам Злучаных Штатаў Амерыкі. Затрыманне Бута правялі супрацоўнікі наркополиции ЗША, якія нібыта праніклі ў давер Віктара Бута, выдаўшы сябе за пакупнікоў зброі.
У траўні таго ж года ўлады ЗША накіравалі ў Тайланд запыт аб экстрадыцыі Віктара, аднак суд Бангкока гэта патрабаванне адхіліў. Бізнэсмэн тым часам спрабаваў дамагчыся вызвалення пад заклад, аднак і гэты запыт не быў задаволены. На працягу двух гадоў прадпрымальнік знаходзіўся пад вартай, пакуль амерыканскі бок збірала доказы яго злачыннай дзейнасці. У лютым Віктару прад'явілі новыя абвінавачванні, але праз паўгода іх прыйшлося зняць за адсутнасцю прамых пацверджанняў.
Толькі ў жніўні 2010-га тайская суд вынес рашэнне аб экстрадыцыі Віктара на тэрыторыю ЗША, і ў канцы года Бут змяніў турму Бангкока на турму Злучаных Штатаў. У кастрычніку 2011 года прайшло першае слуханне па справе Віктара Бута ў амерыканскім судзе. Месяцам пазней мужчыну прызналі вінаватым ва ўсіх прад'яўленых злачынствах. 5 красавіка 2012-га Віктару вынеслі канчатковы прысуд: 25 гадоў турэмнага зняволення.
За некаторы час да вынясення прысуду дачка Віктара, Лізавета Бут, адправіла пісьмовае прашэнне суддзі, у якім прасіла зняць несправядлівыя, на яе думку, абвінавачванні з бацькі. Аднак на рашэнне суда гэта не паўплывала.
У 2017 годзе адвакаты Віктара Бута ў чарговы раз паспрабавалі абскардзіць прысуд у судзе Злучаных Штатаў, аднак правасуддзе ЗША зноў адказала адмовай.
Асабістае жыццё
З будучай жонкай Алай ПРОТАСОВА Віктар сустрэўся ў Мазамбіку, дзе на той момант працаваў ваенным перакладчыкам.
У 1992 годзе закаханыя пажаніліся, а праз два гады жанчына падарыла мужу дачка Лізавету.
Віктар Бут зараз
Біяграфія Віктара Бута стала асновай для фільма «Зброевы Барон» рэжысёра Эндру Нікола (галоўную ролю ў карціне сыграў Нікалас Кейдж), а таксама для карціны «Кандагар» Андрэя Кавуна, у якой згулялі Уладзімір Машкоў, Андрэй Панін, Аляксандр Балуев.
У 2018 годзе фота Віктара Бута зноў з'явіліся на старонках навінавых выданняў. Стала вядома, што мужчына хворы, а фельчар зможа прыехаць толькі праз два тыдні (у турме, дзе Віктар адбывае тэрмін, няма штатнага медыка). Сітуацыя вырашылася толькі пасля афіцыйнага запыту расейскай амбасады да ўладаў ЗША. Зараз жыццё Бута па-за небяспекай.
Таксама СМІ паведамілі, што неўзабаве Віктар Бут, магчыма, ўбачымся з жонкай і дачкой. Гэтая сустрэча будзе першай за шэсць гадоў. Справа ў тым, што ў сям'і Віктара да гэтага моманту не хапала грошай на гэтак дарагую паездку: стан сям'і было выдаткавана на суды і адвакатаў. Цяпер жа матэрыяльная магчымасць наведаць мужа і бацькі з'явілася.