біяграфія
У фільмаграфіі Святланы Тома 56 работ. Яе нельга аднесці да «акторкам адной ролі». Тамы гуляла і бізнес-лэдзі, і іспанскую донью, і выхавальніцу ў дзіцячым доме. Але пры яе імя гледачы непазбежна ўспамінаюць вобраз палымянай цыганкі Рады.Дзяцінства і юнацтва
«Тома» часта прамаўляюць з націскам на першы склад. Гэта няправільна. Бо творчы псеўданім акторка запазычала у прабабулі-францужанкі. А таму прозвішча правільна прамаўляць на французскі манер, з націскам на апошні склад.
Бацька актрысы па нацыянальнасці быў габрэем. Маці - рускай. Сярод продкаў Тома і венгры, і аўстрыйцы. Прадстаўнікоў свабодалюбнага народа, зарабляў канакрадстве, няма. Хоць праславілася Тома роляй прыгажуні-цыганкі.
У 1945 году заатэхнік Андрэй Фаміч прыехаў па размеркаванні ў Малдавію. Тут пазнаёміўся з заўзятай камуністкай Идес Сухі. Гэта была жанчына з яркай біяграфіяй: у 30-я гады ўдзельнічала ў падпольнай арганізацыі і захоўвала забароненыя кнігі. Неўзабаве Андрэй і Идес пажаніліся. У 1947 году нарадзілася дачка, будучая легенда савецкага кіно.
Раннія гады прайшлі ў вёсцы. Аб гэтым часе Святлана Андрэеўна ўспамінае з пяшчотай. У выхаванні дачкі бацькі не выкарыстоўвалі жорсткіх метадаў. Аднак на вакацыі Святлану адпраўлялі да сясцёр маці. Тут панавала іншая атмасфера: абед і вячэру толькі па раскладзе, рэгулярнае чытанне класічнай літаратуры.
Але знаёмства з самым патрабавальным і жорсткім педагогам у Святланы было наперадзе. Яна не марыла аб акцёрскай шляху. Дзяўчыну, выхаванага ў строгасці, прыцягвала праца следчага, адваката. Пасля школы Святлана паступіла на юрыдычны факультэт.
Аднойчы да студэнтцы Кішынёўскага ўніверсітэта на тралейбусным прыпынку падышоў каларытны мужчына з выразнымі цёмнымі вачыма, прадставіўся рэжысёрам і прапанаваў ролю ў яго новым фільме.
Перад 17-гадовай студэнткай стаяў Эміль Лотяну. Пра яго дзяўчына нічога не чула раней, і гэта імя не зрабіла ўражанні. Святлана адмовілася ад ролі, але яе новы знаёмы праявіў нечаканую настойлівасць. Лотяну адправіўся да бацькоў будучай кіназоркі і дамогся ў іх дазволу.
фільмы
Шлях у кіно пачаўся з карціны «Чырвоныя паляны». Кінастужка паклала пачатак працы з Лотяну. Ўсесаюзную славу і міжнародныя ўзнагароды акторцы прынесла роля ў іншы кінастужцы малдаўскага рэжысёра - «Табар сыходзіць у неба». Кінастужка мела неверагодны поспех. Аднак пасля ролі цыганкі Рады акторка атрымлівала аднатыпныя прапановы. З сярэдзіны 70-х яна гуляла пераважна ўсходніх жанчын.
Грандыёзным поспехам кінастужка, у якой актрыса выканала самую сваю знакамітую ролю, збольшага абавязаная чароўнай музыцы і запальнай песням. Мелодыі напісаў Яўген Дога. У аснове сюжэту - раннія творы Максіма Горкага. Галоўную ролю рэжысёр аддаў Тома яшчэ на стадыі напісання сцэнара. Тым не менш акторка двойчы праходзіла пробы.
Здымкі праходзілі ў Карпатах. Акцёры прачыналіся ў пяць раніцы і працавалі да поўнага знямогі. Лотяну адрозніваўся ад калегаў своеасаблівым падыходам да арганізацыі здымачнага працэсу. Ён ствараў напружаную атмасферу, трымаў акцёраў на ўзводзе, мяркуючы, што толькі так атрымаецца перадаць гледачам эмоцыі герояў. Пазней Святлана Тома прызналася:
«Гэта была самая складаная мая роля».Ролю Рады ў фільме Лотяну знакавая ў савецкім кінематографе. Тамы - адна з першых савецкіх акторак, якія адважыліся на адкрытую сцэну. Аголенай артыстка паўстае перад гледачамі ўсяго на некалькі імгненняў. У гэтай сцэне няма пошласці, вульгарнасці. Аднак у 70-я гады фільм выклікаў рэзананс.
Падчас здымак сцэны з напаўаголенай гераіняй рэжысёр праявіў дзіўную далікатнасць. Выдаліў усіх з пляцоўкі, пакінуў толькі аператара і касцюмера. Згуляць гэтую сцэну было складана, але Тома цалкам давярала Лотяну, які для яе быў перш за ўсё настаўнікам.
Каб надаць вобразу цыганкі больш пераканаўчасці, акторцы прыйшлося ўсё ж пайсці на ахвяры. Яна афарбоўваецца валасы ў смаляны колер, грымёры штодзённа накручвалі валасы і ўпляталі дадатковыя пасмы. Да канца здымак ад валасоў амаль нічога не засталося. На шчасце, там чакала праца над фільмам, дзе Тома гуляла нехта вязніцу канцлагера.
«Табар сыходзіць у неба» - дзясятая кінастужка ў фільмаграфіі актрысы. Пасля выхаду «Чырвоных палян» ёй прапанавалі ролю ў карціне «Жывы труп». У экранізацыі Талстога Тома згуляла цыганку Машу, але агучыла яе гераіню Людміла Гурчанка. У канцы 60-х акторка з'явілася на экране ў вобразе францужанкі.
Да сярэдзіны 70-х у жыцці Тома, і прафесійнай, і асабістым, галоўным чалавекам заставаўся Лотяну. Пасля яна атрымлівала прапановы ад розных рэжысёраў. Але самыя яркія ролі згуляла ў фільмах Лотяну.
Святлане Тома не наканавана было гуляць звычайных савецкіх жанчын. Прынамсі, на пачатку акцёрскай кар'еры. Усё часцей яна з'яўлялася на экране ў экзатычным вобразе. У пачатку 80-х Ян Фрыд пачаў здымкі фільма па творы іспанскага класіка. У кінастужку «Набожная Марта» запрасіў папулярную ў той час Маргарыту Терехову. Тамы рэжысёр адвёў ролю сястры галоўнай гераіні. І на гэты раз яе агучвала іншая артыстка.
Пазней Тома гуляла менш каларытныя ролі. Напрыклад, у пачатку 80-х на экраны выйшаў шматсерыйны фільм, прысвечаны вялікай балярыне. У карціне «Ганна Паўлава» акторка выканала ролю маці зоркі рускага балета. У ваеннай драме «Дзікі вецер» згуляла рускую палонную.
Актрыса здымалася нават у 90-х, калі яе калегі пакутавалі ад незапатрабаванасці. Праўда, галоўныя ролі даставаліся вельмі рэдка. У 1991 годзе адбылася прэм'ера меладрамы «Блукаючыя зоркі». Галоўную гераіню згуляла юная Ірына Лачына. Гэта быў дэбют дачкі Тома.
Асабістае жыццё
Працоўныя адносіны з Лотяну хутка перараслі ў раман, які доўжыўся дзесяць гадоў. Адносіны з рэжысёрам у Святланы складваліся няпроста. Лотяну, як і ўсе таленавітыя людзі, быў чалавекам складаным. Ўжыцца з ім аказалася не пад сілу нават Святлане, якая валодае рахманым, мяккім характарам.
Лотяну карыстаўся поспехам у жанчын. Рэжысёр заўсёды выглядаў элегантна, паводзіў сябе галантна, што не магло не зрабіць уражанне на 18-гадовую дзяўчыну. Менавіта Лотяну параіў пачаткоўкі акторцы ўзяць псеўданім. Невядома, як бы склаўся яе кар'ера з прозвішчам «Фамічова».
Ён настаяў на перакладзе ў інстытут мастацтваў. Эміль Уладзіміравіч валодаў моцным, жорсткім характарам, пярэчыць яго рашэння не мела сэнсу. Лотяну сыграў важную ролю ў акцёрскай лёсе Тома, паўплываў і на яе асабістае жыццё.
У 1969 году акторка выйшла замуж за свайго калегу Алега Лачына. У інтэрв'ю Тома сказала аднойчы, што гэта быў свайго роду ўцёкі ад Лотяну, з якім яна не бачыла будучыні.
Дачкі не споўнілася і года, калі малады муж Святланы загінуў. Наступілі складаныя часы. Актрыса пакідала дачка з бацькамі, а сама ехала на здымкі. Калі ж бацькі і маці не стала, яе падтрымаў былы каханы. Ірына, як і ўсе акцёрскія дзеці, пакутавала ад недахопу матчынай увагі. Тамы доўгі час адчувала віну перад дачкой. Стаўшы бабуляй, старалася больш часу прысвячаць ўнучцы Машы.
Другі муж акторкі - Андрэй Вішнеўскі. Шлюб працягваўся ўсяго пяць гадоў. Святлана Андрэеўна мяркуе, што галоўны мужчына ў яе жыцці - Лотяну.
«Без яго не было б і мяне» - прызнаецца акторка.Ўнучка Маша таксама стала актрысай. Пакуль на яе рахунку ўсяго пяць работ. Сярод іх ролю ў «Экіпаж». У гэтым фільме сыгралі і дачка, і ўнучка Тома.
Святлана Тома зараз
У мае 2017 года актрысе споўнілася 70 гадоў. У чэрвені на ўрачыстае мерапрыемства, прысвечанае адкрыццю Маскоўскага фестывалю, яна зьявілася ў кампаніі дачкі і ўнучкі. Журналісты зрабілі фота, якія ўразілі прыхільнікаў кіназоркі. Стройная, элегантная дама зусім не падобная на бабулю 26-гадовай дзяўчыны.
Нягледзячы на ўзрост, актрыса вядзе актыўны лад жыцця. Кожны дзень пачынае з гімнастыкі. Летам катаецца на веласіпедзе, зімой бегае на лыжах. Тамы працягвае здымацца ў кіно. Апошні фільм выйшаў ў 2016 годзе.
фільмаграфія
- 1966 - «Чырвоныя паляны»
- 1968 - «Жывы труп»
- 1976 - «Табар сыходзіць у неба»
- 1978 - «Мой ласкавы і пяшчотны звер»
- 1979 г. - «Перапыненае серэнада»
- 1980 - «Набожная Марта»
- 1982 - «Падзенне Кондар»
- 1986 - «Дзікі вецер»
- 1989 - «Сувенір для пракурора"
- 1991 г. - «Блукаючыя зоркі»
- 2001 года - «Воровка»
- 2016 - «Джын»