біяграфія
Данііл Гранін - пісьменнік, кнігі якога дагэтуль каханыя шматлікімі прыхільнікамі літаратуры. І гэта не выпадкова, бо творы Данііла Аляксандравіча апісваюць жыццё простага чалавека: яго маленькія праблемы і радасці, пошук уласнага шляху, барацьбу з паўсядзённымі праблемамі і спакусамі.
За сваю творчасць пісьменнік узнагароджаны Дзяржаўнай прэміяй СССР, прэміяй прэзідэнта РФ, акрамя таго, Данііл Гранін з'яўляўся ўдзельнікам Вялікай Айчыннай вайны і Героем сацпрацы.
Дзяцінства і юнацтва
Данііл Аляксандравіч Герман (такая сапраўднае прозвішча празаіка) нарадзіўся 1 студзеня 1917 года. Інфармацыя пра месца нараджэння пісьменніка адрозніваецца: па адной інфармацыі, гэта горад Вольск, што ў Саратаўскай вобласці, па іншых дадзеных, Гранін нарадзіўся ў сяле Валынь (Курская вобласць).
Бацька будучага празаіка - Аляксандр Герман - працаваў лесніком у розных прыватных гаспадарках. Маці Гранін была хатняй гаспадыняй. Ва ўласных мемуарах Данііл Гранін напіша пазней, што маці і бацька сталі прыкладам ідэальнай кахаючай сям'і. Маці, па ўспамінах пісьменніка, любіла спяваць. Само дзяцінства Гранін асацыяваў з голасам маці, яе любімымі рамансамі.
Праз некаторы час сям'я маленькага Данііла перабралася ў Ленінград - бацьку прапанавалі новую працу. Мама хлопчыка ўспрыняла гэтую паездку з радасцю - малады жанчыне ў вёсцы было сумна. Радаваўся пераезду і Данііл - новы горад захапіў хлопчыка. Аднак неўзабаве сямейнае шчасце аказалася разбурана: Аляксандра Германа саслалі ў Сібір, яго жонцы давялося пачаць працаваць, каб утрымліваць сябе і сына.
Данііл хадзіў у школу на Імховай. У аўтабіяграфіі Гранін з цеплынёй успамінае гэты час. Асабліва хлопчыку падабаліся фізіка і літаратура. Выкладчыца літаратуры вучыла дзяцей складаць вершы. Паэзія не давалася Даніілу Аляксандравічу, і з таго часу Гранін прывык ставіцца да паэзіі як да вышэйшага мастацтву, даступнаму толькі унікальным людзям.
Калі прыйшоў час выбіраць прафесію, на сямейным савеце было вырашана, што Данііл адправіцца вывучаць інжынернае справа. Перад вайной Гранін скончыў політэхнічны інстытут, стаўшы дыпламаваным інжынерам-электрыкам. Аднак папрацаваць па спецыяльнасці Даніілу Аляксандравічу не прыйшлося: у біяграфію пісьменніка, як і ў жыцці ўсіх грамадзян краіны, ўмяшалася Вялікая Айчынная вайна.
Пісьменнік прайшоў вайну ад пачатку да канца. Гранін ваяваў на Прыбалтыйскім і Ленінградскім франтах, ваяваў у танкавых войсках і ў пяхоце, атрымаў некалькі баявых ордэнаў. У канцы вайны у Данііла Аляксандравіча ўжо было званне камандзіра танкавай роты. Доўгі час Гранін нікому не распавядаў пра тое, што прыйшлося перажыць на фронце. Ды і пісаць пра гэта рашыўся далёка не адразу.
Пасля вайны Гранін паступіў у аспірантуру і уладкаваўся працаваць у Ленэнерго.
літаратура
Першыя спробы пяра Гранін датаваныя другой паловай 1930 гадоў. Упершыню сачыненні Даніла Аляксандравіча апублікавалі ў 1937-м у часопісе пад назвай «Разец». Гаворка ідзе пра апавяданнях «Радзіма» і «Вяртанне Рульяка». Сам жа пісьменнік лічыў пачаткам прафесійнай літаратурнай дзейнасці публікацыю апавядання «Варыянт другі» ў 1949-м. У тым жа годзе Данііл Аляксандравіч пачаў падпісвацца прозвішчам Гранін: пра гэта пачаткоўца пісьменніка папрасіў ужо вядомы празаік і цёзка Юрый Герман.
Праз два гады пісьменнік выпусціў два паўнавартасных рамана - «Спрэчка праз акіян» і «Яраслаў Дамброўскі». Аднак вядомым Данііла Гранін зрабіў раман «Шукальнікі», які выйшаў у 1955 годзе. Гэта гісторыя пра вучонага Андрэя Лабанава, сэнсам жыцця якога стала навука. Аднак генію думкі даводзіцца змагацца з бюракратыяй і чыноўніцкіх цяганінай на шляху да адкрыццяў і даследаванняў.
У далейшым Данііл Аляксандравіч не раз вяртаўся да тэмы навукоўцаў, аспірантаў, вынаходнікаў і стаўленню да іх з боку іншых людзей і начальства. Гэтаму прысвечаны раманы і аповесці "Іду на навальніцу", "Невядомы чалавек», «Уласная думка», «Хто-то павінен". Таксама пісьменнік выпусціў некалькі гістарычных твораў - «Разважанні перад партрэтам, якога няма», «Аповесць пра адно вучонага і адным імператары».
Цікавілі Даніла Аляксандравіча і лёсы таленавітых людзей. Пісьменнік правёў даследаванне і напісаў біяграфіі біёлага Аляксандра Любищева (аповесць «Гэтая дзіўная жыццё»), генетыка Мікалая Цімафеева-Ресовского (твор «Зубр»), а таксама фізіка Ігара Курчатава (раман «Выбар мэты»). У рамане «Уцёкі ў Расію", апублікаваным ў 1994 годзе, Данііл Гранін раскрыўся для чытачоў з новага боку. Празаік вярнуўся да ўпадабанай тэме лёсу навукоўцаў, аднак раскрыў яе ў форме прыгодніцкага дэтэктыва.
Нельга не згадаць і ваенную тэму ў творах Данііла Аляксандравіча. Самымі яркімі творамі, мабыць, сталі зборнік апавяданняў пад назвай «Яшчэ прыкметны след» і «Блакадная кніга», напісаная Граніным сумесна з Алесем Адамовічам. Гэтая кніга прысвечана блакаду Ленінграда і заснавана на дакументальных крыніцах, цыдулках блакаднікаў і ўспамінах франтавікоў.
Гэта не адзінае дакументальнае твор Данііла Гранін. Цікавыя нарысы, апавяданні і вытрымкі з дзённікаў пісьменніка, прысвечаныя падарожжаў па Японіі, Аўстраліі і еўрапейскім краінам: «Сад камянёў», «Нечаканая раніца» і іншыя. Акрамя таго, празаік напісаў шэраг эсэ і нарысаў пра Льва Талстога, Аляксандра Пушкіна, Фёдара Дастаеўскага.
У апошнія гады Данііл Аляксандравіч аддаваў перавагу пісаць у жанры мемуараў. Такія творы «Мой лейтэнант», «Дзівацтвы маёй памяці», «Усё было зусім не так», выпушчаныя ў пачатку 2000 гадоў.
У 2013-м перавыдадзеная «Блакадная кніга» Гранін. Твор дапоўнілі фотаздымкамі ваеннага часу з калекцыі пецярбургскага гістарычнага музея і асабістага архіва пісьменніка. А праз год адбылося выступленне Данііла Гранін ў нямецкім бундэстагу на мерапрыемстве, прысвечаным памяці ахвяр нацыянал-сацыялістычнага рэжыму і гадавіне вызвалення Асвенцыма. Многія слухачы не стрымалі слёз. 95-гадоваму пісьменніку апладзіравалі стоячы - настолькі эмацыйнай атрымалася гаворка Гранін.
Па творах Данііла Аляксандравіча знята некалькі фільмаў. Першым ў 1957 году экранізаваны раман «Шукальнікі». Рэжысёр карціны - Міхаіл Шапіра. Пазней выйшлі карціны «Выбар мэты», «Дождж у чужым горадзе», «Пасля вяселля» і іншыя.
Асабістае жыццё
Асабістае жыццё Данііла Гранін склалася шчасліва. У пачатку вайны пісьменнік ажаніўся з Рыме Маёрава. У аўтабіяграфіі Данііл Аляксандравіч напісаў, што сямейнае жыццё пачалася з некалькіх гадзін, праведзеных з жонкай у бамбасховішча. А ўжо праз некалькі дзён Гранін адправіўся на фронт.
Аднак нягоды і пазбаўленні ваеннага часу не паменшылі пачуццяў мужа і жонкі - Данііл Аляксандравіч і Рыма Міхайлаўна пражылі разам цэлае жыццё. У 1945 году ў пісьменніка нарадзілася дачка Марына.
смерць
Апошнія гады жыцця здароўе Данііла Гранін станавілася слабей і слабей: адбіваўся шаноўны ўзрост пісьменніка. У 2017 годзе Данііл Аляксандравіч зусім аслабеў, адчуваў сябе дрэнна. У пачатку лета Гранін шпіталізавалі. Дыхаць сам ён ужо не мог, прыйшлося падключыць апарат штучнай вентыляцыі лёгкіх. 4 чэрвеня 2017-га Данііла Гранін не стала. Яму было 99 гадоў.
Смерць пісьменніка, хоць і не стала нечаканасцю, патрэсла прыхільнікаў творчасці празаіка і проста неабыякавых людзей. Магіла Данііла Гранін знаходзіцца на Камароўскім могілках (пад Санкт-Пецярбургам).
бібліяграфія
- 1949 - «Спрэчка праз акіян»
- 1949 - «Варыянт другі»
- 1951 - «Яраслаў Дамброўскі»
- 1954 - «Шукальнікі»
- 1956 - «Уласная думка»
- 1958 - «Пасля вяселля»
- 1962 - «Іду на навальніцу»
- 1962 - «Нечаканае раніца»
- 1967 - «Дом на Фантанцы»
- 1968 - «Наш камбат»
- 1968 - «Два аблічча»
- 1974 - «Гэтая дзіўная жыццё»
- 1976 - «Клаўдзія Вилор»
- 1990 - «Невядомы чалавек»
- 1994 - «Уцёкі ў Расію"
- 2000 - «Абарваны след»