біяграфія
На рахунку Анфісы разцовага, савецкай і расійскай біятланісткі і лыжнай гоншчыцы, шмат тытулаў. Акрамя афіцыйных спартыўных узнагарод, за спартсменкай замацаваны неафіцыйны тытул каралевы біятлона, паколькі яна з'яўляецца першай алімпійскай чэмпіёнкай у гэтым выглядзе спорту. Разцовага таксама і адзіная ў свеце ўладальніца залатых медалёў Алімпіяды ў двух розных зімовых відах спорту.Дзяцінства і юнацтва
Анфіса Анатольеўна нарадзілася ў снежні 1964-го ў шматдзетнай сям'і будаўніка і паштальёна. Акрамя дачкі, Анатоль Міхайлавіч і Ніна Паўлаўна Раманавы выхоўвалі траіх сыноў. Дачка планавалі назваць Верай. Аднак маці спадабалася імя жанчыны, якая прыслужвала ў царкве, дзе хрысцілі дзяўчынку. Так з хрэсьбін дачка вярнулася Анфіса.
У 7-гадовым узросце Анфіса пераехала з пасёлка Якимец ва Ўладзімір. Там жа пайшла ў звычайную сярэднюю школу і адначасова - у гімнастычную. Але неўзабаве трэнеры параілі дзяўчынцы заняцца цыклічнымі відамі спорту. І з пятага класа ў жыццё разцовага ўвайшлі лыжы.
Пасля першых заняткаў з захопленым педагогам у групе з 25 чалавек засталіся сем, у тым ліку і Анфіса. Хоць дзяўчынка разумела, што першы трэнер не бачыць у ёй перспектыў, але працягвала трэніравацца з зайздроснай упартасцю, нягледзячы на выяўленыя неўзабаве праблемы са здароўем.
На адным з абласных спаборніцтваў Анфісу заўважыў трэнер з «Дынама». Так дзяўчына трапіла на ўсесаюзны ўзровень. Перамога на першынстве краіны прывяла будучую чэмпіёнку ў юніёрскую зборную. Вучоба ў школе адышла на другі план, але пасля яе разцовага сабралася паступаць у юрыдычны інстытут. Ад кар'еры юрыста адгаварыў трэнер ужо дарослай жаночай каманды, аргументаваўшы тым, што ў спорце перад Анфіса адкрываюцца вялікія перспектывы.
біятлон
Спартыўную біяграфію Анфіса разцовага пачынала зусім не ў біятлоне. Толькі-толькі скончыўшы школу, разцовага на сваім першым чэмпіянаце свету сярод юніёраў па лыжных гонках выйграла два бронзавыя медалі. На наступным чэмпіянаце паўтарыла свой поспех, а ў 1983-м у Фінляндыі лыжніца заваявала першы тытул чэмпіёнкі свету.
У 1985-м разцовага ўключана ў склад зборнай каманды Савецкага Саюза, у якой хутка займае лідзіруючую пазіцыю. У гэтым жа годзе атрымала залаты медаль чэмпіёнкі свету ў эстафеце. З першынства планеты 1987 га, які праводзіўся ў Нямеччыне, Анфіса прывезла золата за перамогу ў эстафеце і дзве сярэбраныя за дыстанцыі ў 5 і 20 км.
На першай у жыцці Алімпіядзе ў Калгары ў разцовага - залаты медаль у эстафетных гонках і срэбра на кароннай «дваццатцы». Ўласны выступ лыжніца лічыла няўдалым, бо спадзявалася ўзяць ўзнагароду вышэйшай пробы. Магчыма, адыграў ролю той факт, што пры падрыхтоўцы да Гульняў спартсменка не да канца выгаілася ад хваробы. А ўзмоцненыя трэніроўкі на адборачных прывялі да праблем з нагой: Анфіса бегала на ўколах.
Па заканчэнні алімпійскага сезона разцовага сышла ў дэкрэтны адпачынак, але вярнулася праз усяго 8 месяцаў. Затым здарыўся канфлікт, які ў прэсе дыпламатычна называецца нестыкоўкамі з трэнерскім штабам. Але Анфісу Анатольеўну спартыўны свет ведае як прамога, часам рэзкага чалавека. Дзякуючы яе адкрытым інтэрв'ю прыхільнікі ў курсе многіх закулісных падзей.
За час адсутнасці разцовага ў зборнай высунуліся новыя асобы - Алена Вяльбе, Ларыса Лазуцін, Любоў Ягорава. І кожная - са сваімі амбіцыямі. Вяртанню Анфісы дзяўчыны не ўзрадаваліся. Трэнер каманды Аляксандр Грушын ня здолеў пагасіць які пачынаецца пажар, і тытулаваны лыжніца задумалася зусім сыйсці з спорту і пагрузіцца ў сямейныя клопаты. Паспрабаваць сілы ў біятлоне прапанавалі муж Леанід, да таго моманту завяршаем спартыўную кар'еру, і яго былы трэнер.
Адметнай рысай разцовага у біятлоне былі спалучэнне дрэнны стральбы і добрага ходу. Каб дамагчыся выніку, Анфіса дастаткова было патрапіць хаця б па палове мішэняў, дапушчаны разрыў спартсменка з лішкам наганяць у бегу па дыстанцыі.
У гэтым выглядзе спорту ўжо ў другім сезоне выступаў біятланістка трымала ў руках Вялікі Хрустальны глобус па выніках залікаў у Кубку свету. Гэтая ж ўзнагарода дасталася спартсменцы ў сезоне 1992-1993, пасля 7 асабістых перамог і 5 прызавых месцаў.
Падрыхтоўку да Алімпіяды 1992 года Анфіса праходзіла ў мужчынскай зборнай па біятлоне Савета прафсаюзаў пад кіраўніцтвам мужа. Затым перайшла ў мужчынскую біятлонную каманду краіны, пагадзілася пераносіць адпаведныя нагрузкі і, па словах трэнера, арала так, што ўсе дзіву даваліся. У выніку разцовага заваявала залаты медаль і званне першай у гісторыі зімовых Гульняў чэмпіёнкі па біятлоне. Да іх дадаліся бронза ў эстафеце, а таксама серабро з наступнага чэмпіянату свету.
Пазней трэнерскі штаб вырашыў засяродзіцца на лыжах, надаючы менш увагі стральбе, якая і без таго была слабым месцам у разцовага. Памылковасць рашэння выявілася на наступных спаборніцтвах, вынікі якіх імкнуліся да нуля. На Кубку свету сезона 1994-1995 Анфіса заваліла ўсе асабістыя выступы і толькі адзін раз паднялася на п'едэстал за бронзавым медалём у эстафеце.
На Алімпіядзе ў Нарвегіі індывідуальныя гонкі таксама скончыліся няўдачай, аднак разцовага ўсё ж выйграла залаты медаль у эстафеце. Але бурнае святкаванне гэтай перамогі стала падставай для выключэння шматразовай чэмпіёнкі з зборнай.
Анфіса з карысцю выкарыстала гэты час: нарадзіла дзіця і скончыла Акадэмію фізкультуры. У 1996-м паспрабавала вярнуцца ў біятлон, аднак, па словах спартсменкі, патрапіць у зборную ёй прапанавалі зусім не па спартовым прынцыпе. Тады біятланістка змяніла амплуа, звярнуўшыся зноў да лыжнага спорту.
Амбіцыйная спартсменка планавала паехаць на чарговую Алімпіяду, у Нагана, але Федэрацыя прама адмовіла лыжніцы. У апраўданне галоўны трэнер зборнай сказаў, што не ўключэнне разцовага было звязана з яе нізкімі вынікамі ў стральбе і сталымі парушэннямі рэжыму. Тым не менш, у «новым старым» выглядзе спорту Анфіса атрымала яшчэ адзін медаль вышэйшай пробы на чэмпіянаце свету ў Аўстрыі.
Лыжніца замахнулася на Алімпіяду-2002, але за два гады да Гульняў разам з мужам перанесла гепатыт і вырашыла, што «па пяць разоў заходзіць у адну раку - гэта крайняк».
Асабістае жыццё
Анфіса разцовага - маці чатырох дзяцей, што для былой спартсменкі лічыцца подзвігам, прычым чацвёртую дачка Машу нарадзіла ў 44 гады, ужо будучы бабуляй. Галава сям'і Леанід разцом - былы спартовец і трэнер ўласнай жонкі, кіруе сямейным бізнесам - крамай спартыўных тавараў у Маскве. Сям'я жыве ў падмаскоўных Хімках і прытрымліваецца непублічнага ладу жыцця: у Сеткі распаўсюджаныя інтэрв'ю і фота па большай частцы Анфісы і дочкі Дар'і.
Муж і жонка ажаніліся ў 1985-м, з'яўлення першынца чакалі тры гады. Калі нарэшце даведаліся аб шчаслівым падзеі, прыйшлося ахвяраваць дзіцем дзеля Алімпіяды.
Разцовага не хавае, што дзеля спартыўных перамог на падобныя саступкі прыйшлося пайсці і старэйшай дачкі Дар'і Виролайнен. Даша, як і сястра Крысціна, займаецца біятлонам. Па словах Анфісы Анатольеўны, старэйшую дачку доўга не бралі ў зборную, памятаючы суровы характар маці і яе звычку казаць праўду, нягледзячы на рэгаліі і абстаноўку.
Так, спартсменка адной з першых прызналася ва ўжыванні допінгу, калі спрабавала вярнуцца ў біятлон пасля перапынку, і не бачыць сэнсу хаваць гэта.
Сяброў у чэмпіёнкі, па ўласным прызнанні, няма, хіба што Раіса Смятаніна. Разцовага з дзяцінства больш мела зносіны з хлапчукамі, а ў жаночую дружбу не верыць. Анфіса Анатольеўна з 2011 па 2015 гады ўзначальвала Федэрацыю біятлона Маскоўскай вобласці.
Анфіса разцовага зараз
У студзені 2018 года ў Сеткі гарачы водгук атрымалі словы Анфісы разцовага аб тым, што ёй «ні холадна, ні горача» ад выбачэнняў Уладзіміра Пуціна ў адрас расійскіх спартоўцаў, не дапушчаных да Алімпіяды ў Карэі. Вядомая спартоўка лічыць, што перад атлетамі абавязаны асабіста папрасіць прабачэння таксама і спартыўныя чыноўнікі.
Актыўную жыццёвую пазіцыю алімпійская чэмпіёнка рэалізоўвае на пасадзе старшыні Кантрольнай камісіі Савета дэпутатаў гарадскога акругі Хімкі. У гэтым жа горадзе дзейнічае дзіцяча-юнацкая біятлонная школа, якая носіць імя спартсменкі.
ўзнагароды
- 1985 - залаты медаль чэмпіянату свету
- 1987 - залатая і 2 сярэбраныя медалі чэмпіянату свету
- 1988 г. - залаты і сярэбраны медалі Алімпійскіх гульняў
- 1992 1993 - Кубак свету па біятлоне
- 1992 - сярэбраны медаль чэмпіянату свету, залатая і бронзавы медалі Алімпійскіх гульняў
- 1999 - залаты медаль чэмпіянату свету