біяграфія
Гісторыя гурта «Арыя» - гэта не проста лёс асобнага музычнага калектыву. Гэта летапіс станаўлення цэлай жанравай культуры, храналогія з'яўлення іншых вядомых рок-гуртоў, творчасць якіх стала візітнай карткай айчыннага жанру хэві-метал.Гісторыя стварэння і склад
Кажучы пра перадгісторыю, варта ўспомніць 1982 год, калі студэнтамі МЭИ Віталём Дубінін і Уладзімірам Халсцінін была створана аматарская рок-гурт «Чароўныя Змярканне». Дубінін саліраваў і граў на бас-гітары, потым на ролю вакаліста прыйшоў Артур Беркут. Аднак калектыў хутка распаўся.
У 1985 году Халсцінін далучыўся да ВІА «спяваюць сэрцы», якім кіраваў Віктарам Векштейном. За ім у якасці акампанэмэнта складу прыйшлі Алік Граноўскай і Валерый Кіпелаў. Хлопцы гулялі ў ВІА, але марылі зусім пра іншую музыку.
Ідэя стварыць свой мужчынскі калектыў, які грае ў стылі цяжкага року, ўвасобілі Халсцінін і Граноўскай. Новая група атрымала назву «Арыя». Ідэя назвы належала Уладзіміру, які ацаніў яго лаканічнасць і аднолькавае напісанне на кірыліцы і на лацінцы.
Датай заснавання калектыву значыцца 31 кастрычніка 1985 году - дзень выхаду першага студыйнага альбома «Манія велічы». Да гэтага часу склад канчаткова стаў такім: саліст - Валерый Кіпелаў, бубнач - Ігар Малчанаў, гукааператар - Аляксандр Львоў, бэк-вакаліст - Кірыла Пакроўскі, гітарысты - Уладзімір Халсцінін і Андрэй Бальшакоў.
У 1986 годзе гурт правяла першы канцэрт, прыняла ўдзел у некалькіх фестывалях, у тым ліку «Рок-панараме-86», дзякуючы апошняму выступ рабят ўпершыню патрапіла на ТБ. Аднак дзейнасць калектыву нельга было назваць паўнавартаснай. Хлопцы гулялі на разагрэве на санкцыянаваных канцэртах. Жанравы «нефармат» не прапускалі па ідэалагічных меркаваннях.
Дырэктар групы Векштейн выяўляў цуды вынаходлівасці, каб зацвердзіць у ўсёмагутнага мастсавета музычную канцэртную праграму «Арыі». Матэрыял «вуалировали» сапраўднымі арыямі з вядомых опер, «апраўдваючы» назоў, прапісвалі аўтарамі кампазіцый паважаных паэтаў-песеннікаў.
І вось - перамога! 12 верасня 1986 года камісія зацвердзіла сольную праграму групы і яе назва. Тады яшчэ ніхто і не думаў, што ўжо ў снежні таго ж года група застанецца без асноўнага складу.
Раскол наспяваў даўно. Халсцінін і Бальшакоў не схадзіліся ў творчых поглядах. Музыкі былі незадаволеныя маленькімі заробкамі і вечнай цэнзурай, прад'яўляючы прэтэнзіі Векштейну. У выніку Бальшакоў, Граноўскай, Малчанаў і Пакроўскі сыходзяць і ўтвараюць «Майстар». Пакідае калектыў і Аляксандр Львоў па запрашэнні групы «Парк Горкага».
Да пакінутым у «Арыі» Кіпелаву і Халсцінін далучыўся Віталь Дубінін, які гуляў яшчэ ў «Чароўны Змярканнi», а таксама гітарыст Сяргей Маўрынай і барабаншчык Максім Удалаў. Гэты склад пасля назавуць "класічным", а запісаны музыкамі трэці альбом - «Герой асфальту» (1987) - таксама стане класікай у дыскаграфіі гурта. Тыраж пласцінкі на вініле склаў 1 млн копій. Для «Арыі» надыходзіць час ўздыму.
У 1987-1988 гадах «Арыя» здзейсніла гастрольную паездку па СССР і ўпершыню выехала ў Нямеччыну. У кастрычніку 1988 года музыкі, незадаволеныя мэнэджментам Векштейна, сыходзяць да новага дырэктару Юрыю Фишкину. І ў 1989 годзе пад яго эгідай выходзіць новы альбом «арыйцаў» «Гульня з агнём».
90-я сталі для групы цяжкім перыядам. Канцэрты, гастролі - усё, што ўчора яшчэ напаўняла жыццё музыкаў, раптам стала знікаць. Фінансавыя цяжкасці прывялі да таго, што ў групе зноў адбыўся раскол. У 1994 годзе «арыйцы» вярнуліся пасля тура па Нямеччыне, не зарабіўшы фактычна нічога.
Паскандаліўшы з арганізатарамі, музыканты сталі шукаць шляхі дадатковага заробку. Па прапанове сяброў з групы «Майстар» Валерый Кіпелаў стаў выступаць у клубах, каб зарабіць. Гэта не спадабалася іншым «арыйцаў». Яны абвясцілі пра замену вакаліста. Пакрыўджаны Кіпелаў разарваў адносіны з былымі калегамі. Услед за ім сыходзіць Сяргей Маўрынай. На яго месца прыходзіць Сяргей Цярэнцьеў.
Зрэшты, сыходзіць Кіпелаў ненадоўга. З новымі вакалістамі у «Арыі» не складалася, а гуказапісвальная кампанія не жадала працаваць з «арыйцамі» без Кіпелаву. Пад пагрозамі санкцый Дубінін і Халсцінін дамаўляюцца з ім пра вяртанне. Разам яны запісалі шосты альбом «Ноч карацей дня" (1995).
З 1998 года, а менавіта з выхаду альбома «Генератар зла», пачынаецца медыйная слава групы «Арыя». Кліп «Пустэльнік» трапіў у ратацыю канала Муз-ТБ і надоўга заняў верхнія радкі хіт-параду. У 1999 годзе «Арыя» запаўняе радыёэфіры, гэтаму спрыяе поспех песні «Бестурботны анёл». Такая шырокая ратацыя дазволіла музыкам здабыць прыхільнікаў новага пакалення.
2001 год адзначыўся выхадам альбома «Хімера», многія песні з якога імгненна сталі хітамі. У гэты час адзін з лідэраў Валерый Кіпелаў, які і раней захапляўся сольнымі праектамі, канчаткова вырашыў адарвацца ад калектыву.
Такім чынам, улетку 2002 гады пасля развітальнага тура групы і фінальнага канцэрту ў «Лужніках» Кіпелаў і згодныя зь ім Цярэнцьеў і Манякин пакінулі «Арыю», абвясціўшы аб стварэнні новай групы «Кіпелаў». Першы ж альбом музыкаў адзначыўся баладай «Я свабодны» (была напісаная яшчэ ў 1997 годзе і ўвайшла ў сумесны альбом Маўрына і Кіпелаву «Смутны час»), якая вывела групу на верхавіны рок-чартаў.
Тым часам «Арыя» таксама пажынала плён поспеху. Альбом гурта «Вадохрышча агнём», запісаны з новым вакалістам Артурам Беркут, стаў лідэрам рок-чартаў. У складзе з Беркута «Арыя» правяла амаль 10 плённых гадоў, на працягу якіх былі рэалізаваны выдатныя праекты: удзел у метал-оперы «Эльфійская рукапіс" (2004), канцэртны тур «Пляска Ада» (2006-2007), канцэртны тур, прысвечаны 20-годдзю альбома «Герой асфальту» (2007-2008), фестываль «Арыя фэст», які пасля стаў традыцыйным, і многія іншыя.
У 2011 годзе група абвясціла аб сыходзе з складу Артура Беркута. Інтрыгу вакол імя новага вакаліста падагравалі чуткі пра вяртанне Кіпелаву. Але той адразу адмовіўся: яго калектыў быў ужо вядомым і рыхтаваўся адсвяткаваць дзесяцігоддзе.
Новым вакалістам «Арыі» стаў Міхаіл Житняков з групы «Гран-КуражЪ». З новым салістам «Арыя» выпусціла ў 2012 годзе альбом «Live in studio», дзе былі пераспяваныя старыя хіты гурта. Пасля гэтага калектыў пачаў актыўную канцэртна-гастрольную дзейнасць у Расіі і за мяжой.
У 2016 годзе ў біяграфіі гурта - выбітнае падзея: «Арыя» упершыню выступіла ў Крамлі на канцэрце, прысвечаным Дню касманаўтыкі. «Арыйцы» выканалі хіт "Кропка невяртаньня", музыку да якога напісаў Міхаіл Житняков.
музыка
Група пачынала гуляць у стылі класічнага хэві-метал. І на ранніх этапах арыенцірамі ў творчасці былі такія гранды, як Rainbow, Scorpions, Deep Purple, Iron Maiden і Judas Priest. У першай замежнай паездцы па Нямеччыне групу нават назвалі рускім Iron Maiden.
Часта які змяняецца склад, новыя павевы, якая ўзмацняецца канкурэнцыя - усё гэта ўплывала на трансфармацыю музычнага жанру «Арыі». Неўзабаве яе візітнай карткай становяцца традыцыйна-рускія пералівы.
Канец 90-х і пачатак «нулявых» - гэта час першых лірычных рок-балад ( «Страчаны рай», «Аскепак лёду»), дзякуючы якім гурт у разы павялічыла круг слухачоў.
У 2001 годзе калектыў пачынае эксперыменты з класікай. На рок-фэсце «Нашэсце-2001" «Арыя» упершыню выступіла разам з сімфанічным аркестрам «Глабаліс» Кастуся Кримца, а ў 2002 годзе правяла сумесны тур, які назвала «Класічная Арыя». У 2015 годзе ў рамках святкавання 30-гадовага юбілею гурта музыканты адрадзілі праект «Класічная Арыя», папрацаваўшы са шведскім дырыжорам Ульф Ваденбрандтом. А ў 2017 рокеры адправіліся ў аднайменны тур.
«Арыя» цяпер
Цяпер «Арыя» працуе над новым альбомам, рэліз якога намечаны на восень 2018 года. У склад групы па-ранейшаму ўваходзяць нязменныя Уладзімір Халсцінін і Віталь Дубінін (гітара і бас-гітара), а таксама гітарыст Сяргей Папоў, бубнач Максім Удалаў і вакаліст - Міхаіл Житняков.
Прыхільнікі сочаць за творчасцю «арыйцаў» на афіцыйным сайце, а таксама ў «Инстаграме», дзе заўсёды ў наяўнасці свежы фотаматэрыял.
Дыскаграфія (студыйныя альбомы)
- 1985 - «Манія велічы»
- 1986 - «З кім ты?»
- 1988 г. - «Герой асфальту»
- 1990 - «Гульня з агнём»
- 1991 г. - «Кроў за кроў»
- 1995 - «Ноч карацей дня»
- 1998 года - «Генератар зла»
- 2001 года - «Хімера»
- 2003 - «Вадохрышча агнём»
- 2006 - «Армагедон»
- 2011 - «Фенікс»
- 2014 - «Праз ўсе часы»
кліпы
- 1987 - «Ззаду Амерыка»
- 1988 г. - «Вуліца Руж»
- 1989 - «Дай жару!»
- 1991 г. - «Усё, што было»
- 1995 - «Вазьмі маё сэрца»
- 1998 года - «Пустэльнік»
- 2000 - «Бестурботны анёл»
- 2000 - «Страчаны рай»
- 2001 года - «Штыль»
- 2002 - «Аскепак лёду»
- 2003 - «Калізей»
- 2004 г. - «Вадохрышча агнём»
- 2005 - «Там высока»
- 2006 - «Апошні закат»
- 2015 - "Кропка невяртаньня"