біяграфія
Леанід Хейфец - мэтр расійскага тэатра і кінематографа. Яго сцэнічныя працы - своеасаблівая інтэрпрэтацыя ня якая траціць актуальнасці класікі, нязменна выклікае буру эмоцый. У творчай біяграфіі рэжысёра было ўсё: і напады бандытаў, якія марылі адабраць будынак тэатра, і выснова гатовых спектакляў з рэпертуару, і забарона на новыя пастаноўкі. Але Хейфец прызнаецца, што чым цяжэй шлях да гледача, тым цікавей працаваць.Дзяцінства і юнацтва
Леанід Яфімавіч нарадзіўся ў Мінску ў траўні 1934 гады. Бацькі і не меркавалі, што сын-падшыванец аддасць перавагу творчасць як спосаб самарэалізацыі. У медыцынскую ВНУ яго не прынялі, прама паказаўшы на непажаданую габрэйскую нацыянальнасць. Без энтузіязму Хейфец паступіў на механічны факультэт Беларускага політэхнічнага інстытута, працаваў на заводзе, адкуль і збег у ГIТIС.
Вось там Леаніду падабалася вучыцца. Настаўнікі Аляксей Папоў і Марыя Кнебель адзначалі ў падапечны ўменне арганізаваць калектыў, здольнасць выкарыстоўваць сцэнічнае прастору, выбудоўваць мізансцэны і ўключаць прыдатныя інтанацыі.
Дэбютнай працай маладога рэжысёра стаў спектакль «Стваральніца цуду» ў Тэатры юнага гледача Рыгі. Дыпломная пастаноўка «Шаша на Вялікую Мядзведзіцу» была рэалізавана ў Тэатры Савецкай арміі.
тэатр
Старт кар'еры Хейфеца адзначыўся спектаклямі «Смерць Іаана Грознага», «Мой бедны Марат» і «Дзядзька Ваня». Новае прачытанне знакамітых літаратурных твораў, дзе спалучаліся пытанні грамадзянскага і этычнага характару, прагматычны разлік, разважлівасць і логіка прыцягнулі да яго ўвагу не толькі публікі.У 1960-я гады цэнзура была асабліва строгая да рэжысёрскай манеры Леаніда Яфімавіча. Ён пакінуў сталіцу і ўпадабаны тэатр, звярнуўшы ўвагу на магчымасці правінцыі. Па вяртанні ён працаваў у Малым тэатры. Да ліку удалых праектаў гэтага перыяду адносяцца "Змова Фиеско ў Генуі» і «Кароль Лір».
У 1981-м Хейфец зрабіў акцэнт на савецкай прозе. Першым спектаклем гэтага цыклу стаў «Рэтра" па п'есе Аляксандра Галіна. Запрасіўшы ў пастаноўку карыфеяў трупы, Леанід Яфімавіч не пралічыўся. Крытыкі назвалі праект адной з найбольш цікавых пастановак Малога тэатра з дзіўна суладным акцёрскім ансамблем.
У 1988-м Леанід Яфімавіч заступіў на пасаду галоўнага рэжысёра ЦАТСА, пазней пачаў выкладаць у Шчукінскае і Шчэпкінскага вучылішчах, ставіў пастаноўкі ў Мхате і «Сучасніку». Потым былі сцэны Польшчы, Турцыі і Балгарыі, Тэатра ім. Массавета і «Школы сучаснай п'есы».
У гэты ж час на экраны выпусцілі тэлеверсіі спектакляў Хейфеца на аснове класічных твораў. Форму фільмаў здабылі «Сінтэзатар кахання», «Кьоджинские сваркі», «Беглыя вандроўнікі».
Сярод работ Леаніда Яфімавіча пераважае класіка. Ён браў за аснову п'есы Максіма Горкага, Уільяма Шэкспіра, Міхаіла Лермантава і Генрыка Ібсена. Пастаноўшчык не забываў і аб сучаснай драматургіі, надаючы ўвагу, напрыклад, твораў Данііла Гранін.
У працы рэжысёра, як уласціва творчым прафесіях, здаралася шмат цікавага. Успаміны аб яркіх момантах спектакляў Леанід Яфімавіч перанёс на паперу. Так на свет з'явілася кніга «Музыка ў ліфце». Раней Хейфец выпусціў своеасаблівае дапаможнік для тых, хто бачыць сябе артыстам, пад назвай «Пакліканне».
У 2019 годзе мэтр быў ганараваны адмысловай «Залатой маскі» за ўклад у развіццё тэатральнага мастацтва.
Выпускнікі 2020 года майстэрні Леаніда Хейфеца прадставілі серыю дыпломных спектакляў, адзін з якіх - «Цуд святога Антонія» - атрымаў гран-пры міжнароднага фестывалю «Твой шанец».
Асабістае жыццё
У ранняй маладосці Хейфец ажаніўся на Аднакурсніца Антаніне Пипчук. У сям'і нарадзілася дачка Вольга, але меркаванне рэжысёра з нагоды выхавання дзяўчынкі не супадала з пазіцыяй цешчы. Пасля разводу былая жонка зладзіла асабістае жыццё з мастаком Алегам Цалкова і з'ехала ў Францыю. Леанід захаваў фота, дзе ўсе трое захаваныя яшчэ разам. Оля зараз жыве ў Парыжы і падарыла бацьку ўнучку Ксенію.
У 1982 году адбылося знаёмства Хейфеца і Наталлі Гундаревой. Ён працаваў над экранізацыяй рамана Івана Ганчарова «Абрыў» і разглядаў акторку на ролю Марфиньки. Розніца ва ўзросце ў 14 гадоў не стала перашкодай для стварэння сям'і. Пасля вяселля пара зняла кватэру на вуліцы Горкага. Муж і жонка будавалі кар'еру.
Дзяцей у гэтым шлюбе не было - зацяжарыўшы, Наталля вырашылася на аборт. Леанід, бачачы, як жонка, учора мучившаяся ад незапатрабаванасці, сёння выбірае прапановы, пярэчыць не стаў. Першыя сваркі пачаліся з-за пастаянных наведванняў дома сябрамі, членамі трупы. Гундаревой хацелася спакойных вечароў, а Хейфец - зносін. Развод не прымусіў сябе чакаць.
Неўзабаве па радзе Марыі Кнебель рэжысёр звярнуў увагу на артыстку Малога тэатра Ірыну Тельпугову. Трэцяя жонка Леаніда Яфімавіча, быўшы амаль удвая маладзейшы, нарадзіла мужу дачка Аляксандру. Саша скончыла МДУ, выйшла замуж за француза, выхоўвае сына Івана.
стан здароўя
Праца на знос у старэчым узросце, па ўсёй бачнасці, адбілася на стане здароўя. У верасні 2019 года СМІ распаўсюдзілі інфармацыю, што Леанід Яфімавіч шпіталізаваны ў псіхіятрычную клініку пасля інцыдэнту з лекарам хуткай дапамогі.У яго нібыта быў псіхоз, з-за чаго рэжысёру прапісалі заспакаяльныя і антыдэпрэсанты. Мужчыну, перыядычна які сыходзіць з дому, даводзілася вяртаць ці ледзь не сілай. У чарговы раз ён збег, прыхапіўшы нож для садавіны. Сваякі паспрабавалі вярнуць Хейфеца, але ён адмовіўся ісці далей лесвічнай клеткі і сеў на падлогу.
Хуткую выклікалі, паколькі ўзнікла падазрэнне на інсульт. Аднак Леанід Яфімавіч напаў з нажом на фельчара, якая намервалася вымераць яму ціск, і ўдарыў у нагу. У пацярпелай хапіла сіл выклікаць паліцыю.
Знаёмыя і суседзі рэжысёра адрэагавалі на падзею са здзіўленнем, характарызуючы яе як ветлівага, адэкватнага чалавека.
Леанід Хейфец зараз
Цяпер Леанід Яфімавіч застаецца значнай фігурай у гісторыі тэатра і ў памяці выхаваных ім пакаленняў артыстаў.
2021 год адзначыўся выхадам дакументальнага фільма «Хейфеца», прысвечанага мэтру. Гэтым нэалягізмам ў тэатральных колах называюць тых, хто скончыў майстэрню Леаніда Яфімавіча.
У кадры пра рэжысёра ўспаміналі яго вучні, якія сталі ўжо вядомымі акцёрамі: Павел Дзеравянка, Аляксандр Пятроў, Аляксандр Паль, Вікторыя Талстаганава.
Рэжысёр Кацярына Раманава, па яе ўласных словах, сабрала ў фільм унікальныя архіўныя здымкі з канца 90-х гадоў: сустрэчы Хейфеца з выхаванцамі, іх студэнцкія работы, ўнутранае жыццё ГІТІСа, - што разам ужо ўяўляе сабой майстар-клас, разлічаны на творчую моладзь.
Ўзнагароды і прэміі
- 1983 - Заслужаны дзеяч мастацтваў РСФСР
- 1993 - Народны артыст РФ
- 1991 г. - Дзяржаўная прэмія РСФСР у галіне тэатральнага мастацтва
- 2008 - Міжнародная прэмія імя К. С. Станіслаўскага
- 2010 г. - Ордэн Пашаны
- 2013 - Глядацкая прэмія «ЖЖивой тэатр» у намінацыі «Рэжысёр года: мэтры»
- 2014 - Прэмія Масквы ў галіне літаратуры і мастацтва ў намінацыі «Тэатральнае мастацтва»
- 2018 - Лаўрэат Спецыяльнай Прэміі «Залатая Маска» «За выдатны ўклад у развіццё тэатральнага мастацтва»
пастаноўкі
- 1962 - «Стваральніца цуду» Уільяма Гібсана
- 1969 - «Дзядзька Ваня» А. П. Чэхава
- 1971 - «Вяселле Крэчынскага» А. В. Сухава-Кабыліна
- 1979 г. - «Кароль Лір» Уільяма Шэкспіра
- 1985 - «Зыкаў» Максіма Горкага
- 1990 - «Божа, захоўвай караля!» Сомерсета Моэма
- 1992 - «Маскарад» М. Ю. Лермантава
- 1994 - «На бойкім месцы» А. Н. Астроўскага
- 1998 года - "Паланэз Агінскага» Мікалая Каляды
- 1999 - «Лялечны дом» Генрыха Ібсена
- 2002 - «Сінтэзатар кахання» Алана Эйкборна
- 2005 - «Спуск з гары Морган» Артура Мілера
- 2010 - «Не всё коту масленіца» А. Н. Астроўскага
- 2016 - «Усе мае сыны» Артура Мілера
- 2017 - «Пігмаліён» Бернарда Шоу
бібліяграфія
- 2001 года - «Пакліканне. Тым, хто любіць тэатр і пачынае шлях у прафесію »
- 2005 - «Музыка ў ліфце»