біяграфія
Савецкі акцёр Сяргей Марцінсан, які атрымаў званне «Народны артыст РСФСР», за сваю больш чым паўвекавую кар'еру прымерыў на сябе каля 100 роляў. Гледачы любілі артыста за яго цікавую і жывую міміку, дынамічнасць і гумар. Мала хто ведае, што ён усё жыццё марыў згуляць сур'ёзнага драматычнага персанажа.Дзяцінства і юнацтва
Біяграфія Сяргея Аляксандравіча Марцінсана пачалася яшчэ ў 19 стагоддзі - 25 студзеня (6 лютага) 1899 года. Акцёр з'яўляўся карэнным пецябруржцаў руска-шведскай нацыянальнасці. Яго маці Хвядоса Пятрова (якая пасля заключэння шлюбу змяніла прозвішча) была рускай дваранкай, а бацька Аляксандр Марцінсан - шведскім баронам і ганаровым грамадзянінам Санкт-Пецярбурга.
З юных гадоў бацькі атачалі адзінага сына любоўю і творчасцю. Хвядоса і Аляксандр усюды бралі з сабой маленькага Сярожу - у балет і драму, у оперу і кабарэ. Апошнім ён асабліва прасякнуўся за атмасферу вечнага свята і весялосці. Натхнёны вячэрнімі ўяўленнямі, Марцінсан-малодшы прыходзіў раніцай у гімназію і да калацця ў жываце забаўляў аднакласнікаў і настаўнікаў, за што яго празвалі галоўным клоўнам.
Сяргей таксама любіў прымяраць вопратку сваёй маці і ставіць смешныя сцэнкі (напрыклад, у ролі Снягуркі у 5-гадовым узросце). Калі кінематограф стаў актыўна развівацца ў Санкт-Пецярбургу, юнак пастаянна праводзіў час у кіно на Неўскім праспекце. І зноў пераўвасабляецца дома ў розных персанажаў (даму з грамадства або дворніка), тым самым забаўляючы сям'ю.
У 5-м класе Марцінсан запісаўся ў аматарскую тэатральную студыю, у рамках якой выканаў адну з галоўных роляў у папулярным на той момант вадэвілі. А ўсяго праз год хлопчык адкрыў уласны гурток, у якім паставіў "Рэвізора" і сыграў Добчинского.
Бацькі назіралі за ўсім гэтым з неспакоем - справа ў тым, што Сяргей даволі нядбайна ставіўся да школьных прадметах і меў невысокія паказчыкі па вучобе, увесь час прысвячаючы сцэне. Хвядоса і Аляксандр ўсяляк працавалі над якасным адукацыяй сына - з 7 гадоў ён вывучаў нямецкую і французскую мовы, якія пасля ёй дасканала. У 1918 году артыстычны хлопец скончыў прыватную гімназію Штемберга.
тэатр
Адразу пасля атрымання сярэдняй адукацыі Сяргей Марцінсан быў прызваны на 2 гады ў войска, а вярнуўшыся, паступіў у Тэхналагічны інстытут па патрабаванні родных. Аднак душа юнакі настолькі ляжала да сцэны, што ён кінуў вучобу ў тэхнічнай ВНУ і адправіўся пакараць тэатральны. Студэнт абараніў дыплом Інстытута сцэнічных мастацтваў ў 1923 годзе, пасля чаго пачалася яго артыстычная кар'ера.
Марцінсан уваходзіў у акцёрскую трупу тэатра "Вольная камедыя" і "Свабоднага тэатра". У адной са сваіх першых пастановак ён адлюстроўваў балярыну-няўдалую, з якой ніяк не ўдавалася выканаць танец маленькіх лебедзяў з-за нязграбнасці і пастаянных падзенняў.
Далей артыст перабраўся ў сталіцу, дзе прысвяціў сябе працы ў 2 тэатрах - Рэвалюцыі і імя Меерхольда (куды яго запрасіў сам ўладальнік пасля таго, як заўважыў Сяржука ў спектаклі "Балаганчык"). Ролю ў пастаноўцы "Мандат" зрабіла Марцінсана знакамітасцю.
За ролю Хлестакова яму апладзіравала стоячы парыжская публіка. Наогул акцёра за межамі Савецкага Саюза лічылі рускім Чарлі Чапліным дзякуючы яго эксцэнтрычнасці і ўменню рассмяшыць.
фільмы
У фільмаграфіі Сяргея Марцінсана больш за 100 кінакарцін, уключаючы эпізадычныя ролі. Першая яго сур'ёзная праца перад камерай адбылася ў 1934 годзе, калі акцёр сыграў цырульніка Соль у палітычным памфлеце "Марыянеткі".
Праз год ён зняўся ў эпізодзе фантастычнага фільма "Згуба сенсацыі", адлюстраваўшы спевака ў кабарэ, які манернай выконваў раманс. У 1939 году акцёр сыграў ролю прадаўца п'явак па імі Дурамар ў "Залаты ключык". Яго партнёрамі на здымачнай пляцоўцы часткова былі лялькі, побач з якімі Сяргей глядзеўся больш чым арганічна.
Праз 2 гады артыст з'явіўся ў фільме "Антон Іванавіч сярдуе". Яго персанаж газа з'яўляўся стваральнікам "фізіялагічнай сімфоніі". З надыходам Вялікай Айчыннай вайны Марцінсан двойчы прымерыў на сябе ролю «вялікага і жудаснага» Гітлера (у "Самім адважным" і "Новых прыгодах Швейка"). Адольфа гэта настолькі раззлавала, што ён паабяцаў ўласнаручна разрабіцца з акцёрам.
Наогул Сяргей часта эксплуатаваў вобраз зладзеяў. Такімі былі Вілі Памёр у драматычным ваенным фільме 1947 года "Подзвіг выведніка" і Карандышев ў пастаноўцы паводле аповесці Астроўскага "Беспасажніца".
У 1944 годзе Марцінсан паўстаў на экранах у новым амплуа. Мужчына сыграў сапраўднага дэндзі па імі Боні, які быў абыходлівы з дамамі, дагледжаны і элегантны. Чорна-белы фільм "Сільва" знялі па аднайменнай аперэце венгерскага кампазітара Імрэ Кальмана.
Апошняй працай Сяргея ў кіно стала роля Егошкина ў драме рэжысёра Мікалая Губенка "І жыццё, і слёзы, і каханне" 1983 года, якая апавядае пра дом з ветэранамі, жыццё якіх змяняецца з прыходам новага галоўнага ўрача Барбары Дзмітрыеўны.
Асабістае жыццё
Асабістае жыццё савецкага артыста была такой жа насычанай, як і прафесійная. Упершыню Марцінсан ажаніўся яшчэ ў студэнцтве, калі яму было 20 гадоў. Яго жонкай стала аднакурсніца Кацярына Ільіна, якая ў далейшым займалася хатняй гаспадаркай. У шлюбе нарадзіліся чацвёра дзяцей, але выжыла толькі адна дачка па імені Ганна.У канцы 1930-х гадоў акцёр пазнаёміўся з яркай балярынай Аленай Добржанской, у якую адразу закахаўся. Танцорка стала грамадзянскай жонкай Сяргея, якая падарыла яму сына Аляксандра. Аднак гэты саюз атрымаўся нешчаслівым - жанчына была рэпрэсаваная, а дзіця вырас у нелюбові да бацькоў і пасля абраў шлях крымінальніка.
Трэцяй жонкай Марцінсана стала Луіза, з якой ён пазнаёміўся на здымачнай пляцоўцы. У пары нарадзілася дачка па імі Наталля. Але і гэты шлюб не прынёс акцёру жаданага сямейнага шчасця - пасля таго, як Сяргей набыў жонцы кватэру, яна вырашыла пакінуць камедыйнага артыста.
смерць
Смерць напаткала Сяргея Марцінсана 2 верасня 1984 года, яму было 85 гадоў. Акцёр да апошняга не кідаў любімая справа, цешачы гледачоў новымі ролямі да самага скону. Прычынай смерці стала падарванае з-за ўзросту здароўе. Цела вялікага артыста спачывае ў Маскве на Кунцаўскі могілках. Магілу з фота на пліце да гэтага часу наведваюць прыхільнікі творчасці.
фільмаграфія
- 1934 - "Марыянеткі"
- 1939 - "Залаты ключык"
- 1944 г. - "Сільва"
- 1956 - "Вар'яцкі дзень"
- 1958 - "Ідыёт"
- 1964 - "Казка пра страчаны час"
- 1966 - "Дзядзькаў сон"
- 1973 - "Гарады і гады"
- 1977 - "Узброены і вельмі небяспечны"
- 1983 - "І жыццё, і слёзы, і каханне"