біяграфія
Ірына Асмус з'яўлялася рознабаковай артысткай - працавала як у цырку і тэатры, так у кіно і на тэлебачанні. Гарэзная і вясёлая Клоунесса была вядомая савецкім гледачам усіх узростаў як Ірыска. Нягледзячы на тое, што ў яе біяграфіі было нямала цяжкасцяў, жанчына не спыняла радаваць аўдыторыю да канца сваіх дзён.Дзяцінства і юнацтва
Асмус Ірына Паўлаўна з'явілася на свет перад пачаткам Вялікай Айчыннай вайны - 28 красавіка 1941 гады ў Ленінградзе. Яна яшчэ ў маладосці марыла аб працы, звязанай з пераўвасабленнем у розныя вобразы, аднак не магла вырашыць, якая пляцоўка ёй бліжэй - здымачная, цыркавая або тэатральная. Да таго ж з-за пастаянных пераездаў разам з сям'ёй яна не магла хадзіць у адзін гурток працяглы час.
Завяршыўшы вучобу ў школе, Ірына здала ўступныя іспыты ў харэаграфічнае вучылішча Вялікага тэатра, але яе маленькі рост і вага сталі перашкодай у гэтым пачынанні.
На двары стаяла сярэдзіна 50-х гадоў, савецкі цырк набіраў вялікую папулярнасць. Зыходзячы з гэтага, артыстычная дзяўчына прыняла рашэнне скарыць іншую прыёмную камісію, выканаўшы песню і танец. Так Асмус і стала студэнткай Дзяржаўнага вучылішча эстраднага і цыркавога мастацтва.
Цырк і тэлебачанне
У 1958-м на савецкія экраны выйшла тэлевізійная казка "Новыя прыгоды ката ў ботах", у якой Ірына выканала эпізадычную ролю. Гэты праект паклаў пачатак фільмаграфіі юнай актрысы.
Скончыўшы вучылішча, дзяўчына паступіла ў цырк. Яна не баялася скакаць на скакалцы, узбірацца пад купал, хадзіць па канаце і катацца на матацыкле. Асабліва ўдала Ірыне атрымоўваліся выступу ў жанры эквілібрыстыка. На жаль, падчас адной з трэніровак Асмус атрымала траўму, пасля якой лекары паведамілі ёй аб неабходнасці адмовіцца ад выступаў.
Дзяўчына знервавалася, але сумавала нядоўга - яна вырашыла выпрабаваць свае сілы ў тэатральным мастацтве, паступіўшы ў ленінградскую студыю Тэатра юнага гледача. Дзякуючы знешнім дадзеных яе амплуа было зразумела адразу - Ірына граў у асноўным юнакоў і падлеткаў. Аднак неўзабаве стала ясна, што вучаніца можа справіцца не толькі з травесці-жанрам, але і з трагічнымі і камедыйнымі ролямі.
Пазней Асмус запрасілі ў тэатр імя Камісаржэўскай, дзе дзяўчына прыняла ўдзел у такіх пастаноўках, як "Прынц і жабрак", "Папялушка", "Рамэа і Джульета". Мясцовыя друкаваныя выданні пачалі публікаваць фота з ўзыходзячай зоркай і называць яе вядучай актрысай. Пры гэтым Ірына ніяк не магла забыцца арэну цырка. Яна налаўчылася сумяшчаць дзве працы - у тэатры на час навагодніх і дзіцячых святаў, а таксама ў цырку на Фантанцы, куды дзяўчына адпрошвацца пасля заканчэння асноўнай дзейнасці.
На паданнях Асмус пераўвасаблялася ў Нязнайку, старую Шапакляк, Вольку з "Старога Хатабыча". Дзеці з глядзельнай залы тады ўявіць не маглі, што хутка яна стане іх любімай тэлевізійнай Блазанку. Гульня ў тэатры не магла цалкам задаволіць артыстку, яна не перастаючы думала пра манежы. Арэна так вабіла яе, што дзяўчына зрабіла фатальны выбар - пакінула тэатральныя падмосткі і вярнулася да пастаяннай загружанасці ў цырку.
У 1977 годзе на савецкія экраны выйшла дзіцячая перадача "Абвгдейка", якая была накіравана на тое, каб навучыць дзяцей алфавіце. Кожны выпуск прысвечаны асобнай літары, якую гледачы вучылі разам з клоўнамі. Асмус гуляла гераіню па імі Ірыска, якая выглядала як Пэпі Доўгаяпанчоха: дзве тырчаць у розныя бакі рудыя касічкі, гарэзная кепка, цельпукаваты камбінезон і забіяцкія вяснушкі. Ўлюбёнцамі гледачоў сталі клоўны Клепа і Ірыска.
Пасля "Абвгдейка" заваявала ўсесаюзную вядомасць, а слава вядучых зацямніла нават папулярнасць кінаартысты. Такім чынам, 37-гадовая Ірына здабыла славу і любоў аўдыторыі. На жаль, сучасныя гледачы мала знаёмыя з творчасцю жанчыны, цяпер яна асацыюецца ў асноўным са сваёй однофамилицей - якая падае вялікія надзеі актрысай Крысцінай Асмус, хоць на самай справе паміж імі ніякага сваяцтва няма. Іх прозвішча ставіцца да нямецкай нацыянальнасці.
Разам з дзейнасцю ў тэлеперадачы Клоунесса працягвала працаваць у цырку. Гэта працягвалася 8 гадоў, да таго часу, пакуль у 1986-м не набралі новы вядучых папулярнай праграмы.
Клоўн-жанчына - сапраўды рэдкая з'ява. Быць смешным і не выклікаць да сябе жаль - не самая простая праца, але Ірыне Асмус гэта ўдавалася з лёгкасцю. Яна, выступаючы практычна без грыму, не раздзіраючы сваю вопратку і не куляючыся, як гэта робяць іншыя прафесіяналы, весяліла аўдыторыю, але не прыніжала сябе. Вобраз на арэне адпавядаў таму, што быў у "Абвгдейка". Усе свае цыркавыя паказы жанчына прыдумвала сама.
Адзін з паспяховых нумароў высмейваў штодзённасць савецкіх прадстаўніц слабага полу, якія нагружалі сябе пакупкамі пасля працы і больш не выглядалі так далікатна і пяшчотна, як раніцай, толькі выйшаўшы з хаты. Ірына паўставала на арэне ў вобразе элегантнай танцуючай дамы, якая з кожным взваленным на сябе пакетам ці торбай губляла дагледжаны знешні выгляд - яе адзенне пачынала рвацца, валасы - растрепываться.
Блазанку ўдавалася быць адначасова самой сабой і кожным з прысутных у зале людзей. Па гэтай прычыне аўдыторыя так любіла Ірыска і часта кідалі на арэну кветкі і цукеркі прама падчас выступу.
У вобразе блазна Асмус ня спынялася, яна марыла здзяйсняць палёты пад самы купал цырка. У яе творчым рэпертуары з'явіўся нумар, у які ўваходзілі элементы эквілібрыстыкі. Ён атрымаў назву "Танец на Абажур" і меў на ўвазе пад сабой фінальны скачок галавой ўніз, дасканалы з дапамогай машынкі кручэння. Пасля ён і стаў прычынай смерці таленавітай Блазанку.
Асабістае жыццё
Пра асабістае жыццё Асмус вядома не так шмат. Таленавітая жанчына складалася ў афіцыйным шлюбе 3 разы. Яе першым мужам стаў акцёр кіно і тэатра Аляксандр Хочинский, які атрымаў вядомасць пасля выхаду фільма "Бумбараш". Другім выбраннікам быў інспектар манежа, які адказваў за лёсавызначальны трук, які прывёў да падзення Ірыны, а трэцім - цыркавы артыст Міхаіл Сычоў, за якога Асмус выйшла замуж ў 1967-м.
У актрысы ёсць сын па імя Андрэй, які займаецца аператарскай дзейнасцю на розных мерапрыемствах і жыве ў Санкт-Пецярбургу. Нягледзячы на тое, што ў яго імя па бацьку Міхайлавіч, Сычоў не з'яўляецца яго родным бацькам. Калі Андрэю было 19 гадоў, ён адправіўся на службу ў горад Гомель, у якім і загінула яго маці. Магчыма, менавіта з-за жадання ўбачыць дзіцяці савецкая артыстка выступала ў беларускім цырку, дзе і адбылася трагедыя.
смерць
Калі на двары стаяў 1986 год, Ірыска дасягнула шалёнай папулярнасці дзякуючы ўдзелу ў тэлеперадачы і сваім рэпрызы. У гэты час яна дамаглася паездкі ў Беларусь, дзе 15 сакавіка выступала на арэне гомельскага цырка.У момант выканання "Танца на Абажур" машынка кручэння зламалася, і 44-гадовая Ірына Асмус памерла на вачах у перапоўненай глядзельнай залы. Апошняе вяртанне ў цырк для жанчыны стала фатальным.
Пахаванне вядомай артысткі прайшлі ў Санкт-Пецярбургу, яе магіла размешчана на Большеохтинском могілках. Пасля пра жыццё, творчасць і гібелі Ірыска знялі дакументальны фільм "Смяротны нумар".
фільмаграфія
- 1958 - "Новыя прыгоды Ката ў ботах"
- 1966 - "12 крэслаў"
- 1966 - "Эліза Дулітл"
- 1973 - "Старая крэпасць"